ANS

De studentenprotesten komen weer langzaam op gang. Vandaag zullen de Nijmeegse studenten zich rond half twee verzamelen op het centraal station. Vrijdag vindt er op de Dam een landelijke manifestatie plaats. Jasper van Dijk, Tweede Kamerlid voor de SP, en Pascal ten Have, voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond, roepen iedereen op om in actie te komen. 'De agenda van Zijlstra draait alleen om minder budget en meer rendement.' Het hoger onderwijs wordt onder staatssecretaris Zijlstra duurder en de kwaliteit neemt af. Studenten krijgen door harde bezuinigingen te maken met hoge drempels. Opleidingen worden onderworpen aan rigide prestatiecontracten die leiden tot lagere eisen. De kenniseconomie raakt verder uit zicht. Toegegeven: staatssecretaris Zijlstra laat er geen gras over groeien. In rap tempo komt hij met ingrijpende maatregelen voor het hoger onderwijs. De langstudeerboete van 3.000 euro, selectie aan de poort, collegegelddifferentiatie en binnenkort het zogenaamde leenstelsel voor de Masteropleiding. Universiteiten en hogescholen worden opgezadeld met dwingende prestatiecontracten waarin rendement belangrijker is dan kwaliteit. Als een instelling de afspraken niet nakomt, wordt het budget gekort. Dat is de agenda van Zijlstra: minder budget en meer rendement. Het wordt gebracht in mooie nota's met namen als “Kwaliteit in verscheidenheid” en “Studeren is investeren”. Maar de gevolgen zijn ernstig. Studeren wordt duurder en de kwaliteit van de opleidingen neemt af. Twee belangrijke pijlers van het hoger onderwijs – kwaliteit en toegankelijkheid – worden ingeruild voor hun spiegelbeeld: minder kwaliteit en hogere drempels. Eerst de toegankelijkheid. Studeren wordt fors duurder met deze regering. Studenten die meer dan één jaar uitlopen op hun studie, betalen 3.000 euro extra collegegeld. Met name bètastudenten lijden daaronder, omdat zij gemiddeld 7,5 jaar over hun vijfjarige studie doen. Deeltijdstudies zullen verdwijnen, omdat die vanwege hun langere duur per definitie tot een studieboete zullen leiden. Ambitieuze studenten die een tweede studie willen volgen moeten flink gaan sparen of over rijke ouders beschikken. Niet zelden kost een tweede studie meer dan 10.000 euro collegegeld per jaar. Komend jaar komt daar het “sociaal leenstelsel” voor de Masteropleiding bovenop. De basisbeurs wordt afgeschaft waardoor de kosten met 3.200 euro per jaar toenemen. Ook hier zijn vooral bètastudenten de pineut, aangezien zij een tweejarige Master volgen. Voor studenten geneeskunde duurt de Master maar liefst drie jaar. Zijlstra probeert de pijn te verzachten en komt met een zogenaamd sociaal leenstelsel. Maar dat is een mooie term om de hoge schulden mee te verhullen. Studenten lenen gemiddeld al zo'n 15.000 euro, dat gaat alleen maar oplopen tot hogere bedragen, die vervolgens jarenlang – met rente – moeten worden terugbetaald. Juist de jongeren uit gezinnen met lagere inkomens zullen afzien van een hogere opleiding. En wie wel doorgaat kan een hypotheek vergeten, want banken letten sinds kort ook op de studieschuld van studenten. Dan over de kwaliteit, waar afgelopen jaar veel om te doen is geweest. Denk aan de diplomafraude bij Hogeschool Inholland en vergelijkbare berichten bij de Vrije Universiteit, Hogeschool Windesheim en de Hogeschool van Amsterdam. Door schaalvergroting en perverse financiële prikkels werd het hoger onderwijs gereduceerd tot diplomafabriek. Om deze problemen te verhelpen komt Zijlstra met prestatiecontracten die met universiteiten en hogescholen worden afgesloten. In deze contracten komen gedetailleerde afspraken te staan over zaken als het studierendement, de uitval, het opleidingsniveau van docenten en de zogenaamde studenttevredenheid. Als een instelling de afspraken niet nakomt, wordt het budget gekort. Zijlstra hoopt hierdoor meer nadruk te leggen op kwaliteit, maar het risico is groot dat het tegenovergestelde wordt bereikt. Want ook dit systeem leidt tot perverse prikkels. Als je een hogeschool gaat afrekenen op 'studierendement', zal het management er alles aan doen om studenten snel door de opleiding te jassen. Helaas zien we daar nu al voorbeelden van. Zo willen sommige universiteiten dat studenten in het eerste jaar alle studiepunten halen. Enige uitloop is er niet meer bij. Ook de recente maatregel dat een 5 voor het ene vak gecompenseerd mag worden met een hoger cijfer voor een ander vak, is een pijnlijk voorbeeld. In plaats van nauwkeurigheid en kwaliteit, gaat het om snelheid en kwantiteit. Omdat wij opkomen voor het hoger onderwijs, roepen wij studenten en docenten op om in actie te komen tegen dit beleid. In plaats van hoge drempels en uitgeholde opleidingen, pleiten wij voor intensief onderwijs met uitstekende begeleiding. Extra investeringen zijn nodig om kwaliteit en toegankelijkheid te waarborgen. Dat is de beste manier om uit een crisis te komen. In de week van 20 t/m 23 maart voeren studenten diverse acties met vandaag een grote demonstratie in Nijmegen en als afsluiting een landelijke manifestatie in Amsterdam op 23 maart (info: www.lsvb.nl). Sluit je aan en teken de petitie op betaalbaarstuderen.nl.

 

Erasmusstudenten kunnen vanaf januari mogelijk naar hun centen fluiten waardoor hen de mogelijkheid ontnomen wordt zich internationaal te oriënteren. De huidige beurs bedraagt 220 euro in de maand. Het Erasmusprogramma, dat deze beurzen aanbiedt, verkeert nu in grote financiële problemen. Met dit programma is het mogelijk om door middel van een uitwisseling maximaal een jaar in het buitenland te studeren. De RU heeft vierhonderd overeenkomsten met universiteiten in heel Europa die dergelijke uitwisselingen mogelijk maken. Bij een uitwisseling word je vrijgesteld van collegegeld aan de gastuniversiteit en worden er afspraken gemaakt over het aantal EC dat een student krijgt voor de vakken die hij volgt. Naast de reguliere studiebeurs wordt er een tegemoetkoming voor de extra kosten van levensonderhoud en reiskosten gegeven. UPDATE 13:30 uur: Marion Janssen, Hoofd van het International Office, reageert verbaasd: 'Het Erasmusprogramma is een van de meest succesvolle programma's van het Europese Hoger Onderwijs. Dat vind ik niet alleen, dat vinden ook toekomstige werkgevers. In plaats van minder, zou er eerder meer geld in het programma moeten worden gestoken. Voor de studenten die nu in het buitenland zitten, hebben de maatregelen in elk geval nog geen gevolgen. Wat de verdere consequenties van de budgetproblemen zijn, kunnen we nog niet goed inschatten. Dat zou wel heel erg koffiedik kijken zijn. De studenten die al hebben aangegeven naar het buitenland te willen gewoon kunnen rekenen op de met hen gemaakte afspraken over de beurs.' Voor meer over het internationale beleid van de RU, zie het openingsartikel uit de intro-ANS. UPDATE 22 oktober, 14.47 uur: 'Nederland moet zich in Brussel hard maken voor deze beurs die studie of stage in het buitenland mogelijk maakt', zegt voorzitter Kai Heijneman van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). De studentenvertegenwoordigers zijn bezorgd over de toekomst van de beurs, die volgens hen zo'n 8500 Nederlandse studenten per jaar kan laten verkassen naar het buitenland. Op dinsdag komt de Europese Commissie met een voorstel op de begrotingsproblemen met het Erasmusprogramma op te lossen.

 

Het is tijd voor verandering! Dat roept #studierecht, het Nijmeegse initiatief dat is ontstaan vanuit studenten en studentenvertegenwoordigers in reactie op Halbe Zijlstra's wetsvoorstel 'Studeren is investeren'. Joep Karskens, woordvoerder van het nieuwe actiecomité en Algemeen Bestuurslid van Studentenvakbond AKKU, legt uit waarom #studierecht is opgericht: 'De bezuinigingen die nu plaatsvinden in het hoger onderwijs zijn de grootste sinds de invoering van de studiefinanciering. Daar moeten we absoluut op reageren, het is tijd voor actie.' Het initiatief is 'dynamisch ontstaan' bij studenten uit Nijmeegse organisaties en wordt gesteund door AKKU, DWARS, de Jonge Socialisten en Rood. Vanaf Facebook ageren de boze actievoerders tegen Halbe's plannen en proberen ze zoveel mogelijk studenten te mobiliseren. Op 1 maart zal er een openbare actievergadering plaatsvinden in het Erasmusgebouw. Studenten worden opgeroepen mee te praten en- denken over welke stappen kunnen worden ondernomen tegen de bezuinigingen. Ook kunnen studenten brieven ondertekenen die naar de Tweede Kamerleden zullen worden gestuurd. 'Die brieven zijn een directe, concrete manier waarop studenten hun bijdrage kunnen leveren', vertelt Karskens. In de landelijke actieweek van 19 tot 23 maart zal #studierecht ook actie gaan voeren. Via AKKU heeft de actiegroep contact met de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) om de plannen kort te sluiten. Wat er dan precies wordt georganiseerd, is nog niet bekend.

 

Wederom worden de overheidsmaatregelen omtrent onderwijs van verschillende kanten aangevallen. Enerzijds noemt Sijbolt Noorda, voorzitter van De Vereniging van Universiteiten, in een interview met nu.nl de langstudeerboete een 'ondoordachte maatregel'. Hij benadrukt de verwarring die de boete heeft gezaaid onder studenten en de kosten die het bovendien voor de universiteiten heeft veroorzaakt. Voor de afschaffing van de basisbeurs toont Noorda meer begrip. Deze uitspraken zijn niet bijster verrassend. Hardere klappen kwamen echter ook uit een meer onverwachte hoek: Thom de Graaf, voorzitter van de hbo-raad, spreekt zich uit tegen het sociaal leenstelsel, zoals hij dat eerder al deed tegen de langstudeerdersboete. De oud-burgemeester van Nijmegen zegt dat er naar verwachting 20.000 studenten minder zullen starten aan een hbo-opleiding wanneer de basisbeurs wordt afgeschaft. Dit zou zelfs op kunnen lopen tot 35.000 indien ook de aanvullende beurs wordt geschrapt. Het pijnlijke aan deze uitspraak is dat De Graaf zich hierbij keert tegen het standpunt van zijn eigen partij D66. Campagnevoorlichtster Annelou van Egmond concludeert dat zijn mening op dit punt klaarblijkelijk afwijkt. 'Dit amendement is bij het laatste partijcongres uitvoerig besproken. Dat was het moment geweest waarop de heer De Graaf zijn bezwaren aan had kunnen dragen. Hij was echter niet aanwezig.' Hoewel velen het oneens zijn met de maatregelen, zal de toekomst van de basisbeurs en de langstudeerboete, welke de D66 overigens wel wil afschaffen, toch afhangen van de verkiezingsuitslagen volgende week. VVD, PvdA, GroenLinks en D66 zijn allen voor invoering van het leenstelsel.

 

Vrijdagmiddag 16.00 uur, de Dam, Amsterdam. De afsluitende demonstratie van de landelijke actieweek tegen de bezuinigingen in het hoger onderwijs begint. Zo'n 1000 studenten, sommigen in het zwart gekleed, protesteren tegen de kabinetsmaatregelen op deze 'zwarte dag voor het hoger onderwijs'. De demonstranten dragen spandoeken met teksten als 'R.I.P. onze toekomst' en 'I'm so angry I made a sign' en een zwarte doodskist met daarop geschilderd 'Hier rust het hoger onderwijs'. Een aantal studenten, docenten en bestuurders zullen spreken en hun zorgen uiten over de gevolgen van de bezuinigingen. Politici zijn niet welkom op het podium: de organisatie wil dat er nu eens geluisterd wordt naar de student. Een bandje bijt het spits af, waarna Eline Peters, voorzitter van de ASVA Studentenunie, het woord neemt. Zij verklaart waarom deze vrijdag tot zwarte dag is omgedoopt. In de toekomst kunnen studenten hun dromen niet meer naleven en de kwaliteit van het onderwijs bevindt zich op een kritiek niveau, terwijl de rekening voor studenten steeds hoger wordt, betoogt ze. Peters besluit haar praatje met een waarschuwing aan de politiek: als de bezuinigingen doorgaan, ziet de toekomst er somber uit. Na Peters waagt Jet Bussemakers, de rector van de Hogeschool van Amsterdam, zich op het podium. Zij noemt de maatregelen van het kabinet niet slim. 'Als je slim bent, investeer je. Zeker als het moeilijk gaat, moet je een ding niet doen: bezuinigen. In Den Haag begrijpen ze de toekomst niet.' De rector benadrukt dat het in de toekomst niet meer mogelijk zal zijn om een tweede studie te volgen of een bestuursjaar naast de studie te doen. Wel is ze van mening dat er ook een enorme inzet moet worden gevraagd van studenten. Het bedrijfsleven wordt vertegenwoordigd door Birk Jonker en Menno Thijssen. Zij erkennen dat iedereen zal moeten bezuinigen en het onderwijs dus ook, maar vragen zich af hoe dat zal moeten. Ze pleiten ervoor om studenten te laten ondernemen: iedereen moet een kans daartoe krijgen, maar het kabinet ontneemt de student dat. De 'verhalenman' van Amsterdam, alias Karel Baracs, bevraagt vier studenten op het podium over hun dromen en of zij deze nog kunnen waarmaken. Het antwoord is elke keer nee, de studenten hebben inmiddels andere plannen gemaakt, zoals een master volgen in België of geen master meer doen. Dan volgt het hoogtepunt van de demonstratie: 1000 zwarte ballonnen gaan de lucht in terwijl het bandje een liedje speelt. Aan de ballonnen hangen kaartjes waar de demonstranten hun vervlogen toekomstdromen op hebben geschreven. Onder luid gejuich vliegen de ballonnen de lucht in, op weg naar staatssecretaris Halbe Zijlstra. LSVb-voorzitter Pascal ten Have sluit de middag af. Hij heeft een soortgelijke boodschap als eerder deze week tijdens de demonstratie in Nijmegen: 'Mark, waarom maak je het ons zo verdomd moeilijk om te studeren? Denk erover na met welk antwoord je uit het Catshuis komt, anders staan wij er weer.' Tot slot roept hij op om allen aanwezig te zijn bij de rechtszaak tegen de langstudeerdersboete. Deze zal plaatsvinden op 21 mei om 9.30.

 

Staatssecretaris van Onderwijs Halbe Zijlstra (VVD), de trotse studiesaneerder van Nederland, kreeg door de val van het kabinet niet genoeg aandacht en besloot een nieuw plan te lanceren. De demissionaire efficiency-fetisjist steunt de schaalvergroting en verbreding van de alfastudies met als gevolg dat 'kleine opleidingen kunnen verdwijnen', zo meldt Scienceguide. Naar aanleiding van vragen van Tweede Kamerleden Sander de Rouwe en Kathleen Ferrier (beide CDA) stelt hij dat dit zelfs aanbevelenswaardig kan zijn. Er is niets op tegen om bijvoorbeeld talen via brede bachelors aan te gaan bieden, ondanks het 'grote belang voor de nationale cultuur en de Nederlandse economie en export'. Natuurlijk moeten we dit niet zien als een rechtstreekse doodsteek voor kleine studies maar als 'een onderdeel van de grote variëteit aan oplossingen en aanpakken die nu reeds in gang zijn gezet'. Gelukkig denkt Zijlstra ook nog aan het belang van de studenten: 'Er zijn veel studenten die in de huidige opzet van het aanbod, ondanks talent en belangstelling op dit terrein, niet bij zo'n specialisme, taal of kleine alfadiscipline terecht komen. Niet iedereen weet voordat hij gaat studeren al precies wat hij wil.' Kennelijk is in het wilde weg snuffelen aan verschillende alfastudies daarvoor een betere oplossing dan bijvoorbeeld goede studiekeuzevoorlichting of matchingsgesprekken met aankomend studenten.

 

In de ochtend van 21 mei begint in Den Haag het proces dat een einde moet maken aan de onzekerheid rondom de langstudeerboete. In een gezamenlijk persbericht kondigen de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) de eerste zitting aan van de rechtszaak die de organisaties tegen de Nederlandse staat aanspanden aan. In het proces moet duidelijk worden of het invoeren van de langstudeerboete onrechtmatig is. Omdat de boete van 3063 euro op 1 september onmiddellijk in zou gaan 'worden de spelregels veranderd tijdens het spel,' aldus LKvV-voorzitter Jan Boers. Niet alleen de reguliere student krijgt ermee te maken, vooral deeltijdstudenten worden getroffen door de maatregel. LSVb-voorzitter Pascal ten Have: 'Zij doen per definitie langer over hun studie. Het is dus ten onrechte dat zij geconfronteerd worden met een boete tegen zogenaamde langstudeerders.' Wat de uitkomst van de rechtszaak gaat zijn is nog zeer onduidelijk, maar de advocaten van kantoor Stibbe die de zaak namens de studentenorganisaties voeren lijken erin te geloven. Sebastiaan Hameleers, voorzitter van het ISO, is in ieder geval blij dat 'de rechter nu binnen afzienbare termijn duidelijkheid zal scheppen in deze langslepende zaak'.

 

Niet alleen de Nederlandse politici snijden in de budgetten van het hoger onderwijs om de tekorten op de Rijksbegroting weg te kunnen vegen. Andere kabinetten hebben andere oplossingen gevonden, die overal op weerstand van studenten stuiten. Engeland en Canada gooiden de collegegelden omhoog en Australië bezuinigt op de universiteiten zelf. Engeland In 2011 maakte het Engelse kabinet bekend dat de drempel voor studenten een stuk hoger zou worden. Het wettelijk collegegeld werd voor de studenten verdriedubbeld en bedraagt nu 9.000 pond (ongeveer 10.768 euro) per jaar. Hiermee werd Engeland volgens de BBC het duurste land in de wereld om een diploma te behalen. Om hun studie nog te kunnen betalen, proberen veel vrouwelijke studentes bij te verdienen in de prostitutie. Met name de artsen in opleiding die lang moeten leren voordat ze ergens aan de slag kunnen, bedrijven hier en daar ‘de liefde’ tegen een financiële vergoeding om hun studieschuld in toom te kunnen houden. Canada Ook aan de andere kant van de Atlantische Oceaan werden de kosten om te studeren flink verhoogd. In de maanden mei en juni eerder dit jaar protesteerden de studenten van verschillende universiteiten in de Canadese provincie Quebec tegen de eveneens gestegen collegegelden (3800 dollar per jaar, ongeveer 2930 euro). Het franstalige Quebec betaalt sinds jaar en dag het minste collegegeld van het gehele land. Na de verhoging waarop afgelopen mei werd aangedrongen, was ze nog steeds een van de voordeligste, hoewel maar 30% van de mensen in Quebec überhaupt aan een universiteit of hogeschool studeert. In de provincie zelf werd door studenten massaal geprotesteerd en zij werden daarin gesteund door hun professoren en de medewerkers van de universiteiten en hogescholen. De rest van Canada reageerde echter onverschillig. Australië Australische universiteiten draaien zelf op voor de bezuinigingen van het nieuwe kabinet. Na de recente verkiezingen kwamen de partijen overeen met een bezuiniging van ongeveer 1 miljard dollar (800 miljoen euro) op universiteiten. De helft hiervan wordt gekort op onderzoek en gevreesd wordt voor het verlies van 1450 onderzoeksplekken. De rest wordt gekort op onderwijs. Gevolgen van deze bezuinigingen zullen zijn dat het aantal studenten op de twee beste universiteiten van Australië toe moeten nemen en daardoor zullen de overige universiteiten lagere eisen moeten stellen aan hun studenten om nog een rendabele institutie te blijven. Niet overal wordt gekort op hoger onderwijs. In Zweden wordt er zelfs meer geld in hoger en universitair onderwijs gestoken.

 

Gistermiddag trapte het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) de landelijke campagne 'Wie betaalt de rekening?' af op de campus van de TU Delft. Het ISO onthulde samen met de universiteit en vakcentrale MHP de Nationale Studieschuld Teller. Deze teller zal de komende week vanaf het bedrag van 5.800.000.000 euro (de totale nationale studieschuld op dit moment) 17 euro per seconde oplopen - dat is volgens het ISO het bedrag dat er per seconde aan studieschuld bijkomt. Met de teller wil het ISO de hoge studieschuld onder studenten zichtbaar maken. Door alle maatregelen van Zijlstra, zoals de langstudeerboete en het afschaffen van de basisbeurs in de master, zal de schuld snel veel hoger worden en daartegen protesteert het ISO. De organisatie is van mening dat het eenzijdig verhogen van de rekening van studenten niet langer door kan gaan en waarschuwt voor de toenemende ontoegankelijkheid van het hoger onderwijs. Daarom roept zij op tot actie. In de week van 19 t/m 23 maart organiseren het ISO, de LSVb en diverse lidorganisaties acties. Zo zal AKKU op 20 maart een demonstratie in Nijmegen houden. De petitie tegen de hoge studieschuld kan hier worden getekend, meepraten kan hier.

 

In de afgelopen zes jaar is meer dan een kwart van de studies verdwenen in het Verenigd Koninkrijk. Werden er in 2007 nog ruim 70.000 opleidingen aangeboden, nu zijn dat er nog zo'n 51.000. Engeland is het hardst getroffen: door het terugschroeven van subsidies is daar bijna een derde van alle studies geschrapt. Engelse studenten worden niet alleen geconfronteerd met een verminderd aanbod, ze moeten ook nog eens drie keer zoveel collegegeld ophoesten als in eerdere jaren. Sinds dit jaar kost een collegejaar daar 9.000 pond, met als gevolg dat het aantal studenten drastisch daalde. Belangenorganisaties maken zich zorgen om de reputatie van het academisch onderwijs en de toegankelijkheid ervan in het Verenigde Koninkrijk. Ze zijn bang dat nog meer studies, vooral die waar geen winst wordt gemaakt, ten grave worden gedragen. Zou dit de toekomst zijn van het hoger onderwijs in Nederland? Ook hier bezinnen universiteiten zich op het schrappen van studies. Bacheloronderwijs moet breder, er is een ongewenste wildgroei aan masters en universiteiten bieden te vaak vergelijkbare studies aan. Althans, dat is de visie van staatssecretaris Zijlstra en de vereniging van universiteiten.

 

De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) is een petitie gestart tegen de op handen zijnde bezuinigingsmaatregelen op het hoger onderwijs. Wie zich niet kan vereenzelvigen met de plannen van Halbe heeft hier de mogelijkheid zich op de namenlijst te zetten. De handtekeningenactie, onderdeel van een voorlichtingsactie van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) en de LSVb, kan dienen als extra wapen van de oppositiepartijen in de Tweede Kamer. 'Met de petitie kunnen we studenten voorlichten en hebben ze meteen de kans zich tegen de maatregelen uit te spreken. We hopen op ten minste duizend namen', aldus LSVb-voorzitter Pascal ten Have. Dat aantal is reëel: de teller is inmiddels de zeshonderd gepasseerd, de enkelingen die zichzelf meerdere malen op de lijst hebben gezet meegerekend. Een tegenvaller voor de vakbond is dat het ISO de petitie vooralsnog niet wil ondertekenen. De organisatie kan zich niet vinden in het standpunt van de LSVb omtrent de financiering in de masterfase. Voorzitter Sebastiaan Hameleers: 'Op 9 december hebben we een algemene vergadering en nemen we stelling in.' De studentenvakbonden zullen de komende maand vaker van zich laten horen. Rond Sinterklaas start AKKU met een grootschalige voorlichtingsactie op de RU.

 

Door de val van het kabinet staat het hele hogeronderwijsbeleid op losse schroeven. Gisteren zou het voorstel om de masterstufi af te schaffen worden besproken in de Tweede Kamer. Morgen staat het onderwerp opnieuw op de agenda, maar de vraag is of er überhaupt inhoudelijk op hoger onderwijs wordt ingegaan. De kans is groot dat masterstudenten komend collegejaar nog kunnen genieten van het maandelijkse cadeautje van DUO. Als er donderdag geen knoop wordt doorgehakt door de Tweede Kamer is er namelijk voor de Eerste Kamer niet genoeg tijd om het wetsvoorstel 'Studeren is Investeren' voor het zomerreces te behandelen. Ook over de al aangenomen langstudeerboete bestaat onduidelijkheid. De boete is al door de Tweede en Eerste Kamer, maar de laatste wilde dat Zijlstra deeltijdstudenten meer tegemoet kwam. Dat deed hij vorige week, waardoor de bezwaren tegen de boete in principe zijn weggenomen. Nu uit de Catshuisplannen echter blijkt dat VVD, CDA en PVV overeenstemming hadden bereikt over het terugdraaien van de boete in ruil voor het afschaffen van de gehele studiefinanciering, valt nog maar te bezien wat de toekomst van deze maatregel is. Meerdere partijen zien de langstudeerboete liever verdwijnen met de invoering van een leenstelsel. Door de onduidelijkheid over de bezuinigingsmaatregelen staan ook de prestatieafspraken tussen de universiteiten en Zijlstra onder druk. Als 'Studeren is Investeren' niet wordt aangenomen, valt een deel van het bekostigingsmodel weg. De bezuinigingen op hoger onderwijs zouden namelijk gebruikt worden om de afspraken te financieren. De RU geeft aan dat er op dit moment weinig te zeggen is over haar plannen. Hoe onze alma mater precies omgaat met de prestatieafspraken is nog niet openbaar, maar het College van Bestuur heeft meerdere malen benadrukt dat er weinig nieuw beleid zal worden gemaakt. De onderwijsintensivering en uitbreiding van het honours programma stonden bijvoorbeeld al langere tijd op de planning van de RU. Loeke Salemans, voorzitter van de Universitaire Studentenraad, beaamt dit. 'Er komt niet opeens een enorme ommezwaai, het zijn vooral kleine details waar we nog niet tevreden mee zijn.' Wat er morgen precies gaat gebeuren is onduidelijk. Sebastiaan Hameleers, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), denkt dat het vooral uitstel van executie is voor studenten. 'We verwachten dat de gehele studiefinanciering zal verdwijnen in 2013. Volgens de huidige standpunten en peilingen is er een meerderheid in de Tweede Kamer voor het invoeren van een leenstelsel.' Gisteren riep het ISO op om de langstudeerboete terug te draaien en 'Studeren is Investeren' controversieel te verklaren. Hameleers vraagt Tweede Kamerleden om in gesprek te gaan met studenten over een toekomstbestendig stelsel voor het hoger onderwijs. Pascal ten Have, voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), zei gisteren nog tegen ANS-Online: 'Studenten zijn echt saved by the bell.' Vandaag is hij wat minder optimistisch, vooral omdat hij niet in kan schatten wat er morgen staat te gebeuren. 'Het slechtste scenario zou zijn dat er morgen wordt gehamerd op strenge bezuinigingen, waardoor er toch knopen worden doorgehakt.' Als het aan de LSVb ligt, worden Zijlstra's plannen controversieel verklaard en van tafel geveegd.

 

Voor 18 procent van de Nederlandse studenten is de langstudeerboete van invloed op hun studiekeuze. Dat blijkt uit de resultaten van een landelijke enquête die op 15 universiteiten en hogescholen is uitgevoerd onder 5497 studenten. De enquête naar studiedruk was opgesteld naar aanleiding van de bezuinigingsmaatregelen zoals de langstudeerboete en het vervallen van de basisbeurs in de masterfase. Uit het onderzoek blijkt verder dat 40 procent van de Nederlandse studenten wel eens studiestress ervaart. De stress wordt groter naarmate de student ouder wordt en de druk is groter bij masterstudenten dan bij bachelorstudenten. 18 procent van de studenten geeft aan dat hun besluit over het volgen van een master wordt beïnvloed door de bezuinigingsmaatregelen. Van alle bachelorstudenten ziet zelfs 8 procent af van een master. Landelijk betekent het dat zo'n veertigduizend studenten hun studie inkorten om deze redenen. Het lijkt staatssecretaris Zijlstra allemaal weinig te boeien. In een reactie op de onderzoeksresultaten en de stress onder studenten zegt hij dat een beetje stress 'helemaal niet erg' is, want 'daar krijg je straks als je werkt ook mee te maken'. Daarnaast begrijpt hij niet dat studenten geen master zouden doen: 'Voor een eenjarige master heb je twee jaar de tijd, voor een tweejarige, drie jaar'. Tijd zat dus, aldus Halbe. Daarnaast benadrukt hij dat de langstudeerboete een bewustere studiekeuze van studenten beoogt.

 

ANS-Online kijkt in het weekend over ’s lands grenzen en brengt je buitenlands studentennieuws. Deze week: nieuwe omstreden wetten in Hongarije Het rommelt al maanden in Hongarije. Sinds het aantreden van premier Viktor Orbán zijn er vele wetten doorgevoerd waar lang niet iedereen het mee eens is. Groot struikelblok voor de Hongaarse inwoners en de Europese Unie is de nieuwe grondwet, die onder andere de persvrijheid bedreigt. Daarnaast vreest men voor de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, de Hongaarse centrale bank en de nieuwe toezichthouder op de bescherming van data. Deze week werd duidelijk dat de EU sancties steunt tegen Hongarije. Ook studenten worden getroffen door de nieuwe maatregelen van Orbán. Er werd net voor de kerst een nieuwe Education Bill aangenomen waarin de vrijheid van studenten wordt beperkt. ScienceGuide sprak vorige week met Dávid Kiss, bestuurslid van de nationale studentenvereniging HÖOK. Hij legde uit dat het om twee zaken gaat waar de studenten het niet mee eens zijn. De regering wil dat steeds minder Hongaren in de geesteswetenschappen studeren en duwen de studenten de technische studies in. Het geld dat naar de verschillende faculteiten zal gaan, is niet gelijk verdeeld. De sociale wetenschappen en management en economie zullen verdwijnen, aldus Kiss. Daarnaast zijn de studenten boos om de verandering van de financiering van het hoger onderwijs. Vorig jaar waren er 50.000 studenten die volledig werden gefinancierd door de overheid. Nu zal dit getal dalen naar 35.000 studenten en 15.000 Hongaarse studenten zullen deels financiële steun krijgen. Dat is een flinke daling, maar er zit ook nog een addertje onder het gras waar de Hongaren mee te maken zullen krijgen. Studenten die de studiefinanciering krijgen, moeten een contract tekenen waarin zij beloven dat ze van de twintig jaar na afstuderen, minstens tien jaar in Hongarije blijven. Erg rooskleurig ziet de toekomst voor de Hongaarse studenten er dus niet uit.

 

Griekenland blijft gebukt gaan onder de onophoudelijke stroom aan bezuingingsmaatregelen die vanuit Brussel wordt opgelegd. Deze week gingen ruim tweeduizend studenten de Atheense straten op, om te protesteren tegen een nieuwe 'hervorming' die het aantal universitaire departementen sterk moet doen verminderen. Het protest ontstond nadat de minister van Onderwijs, Constantinos Aravanitopoulos, een planlanceerde dat ervoor moet zorgen dat studenten niet langer aan een universiteit kunnen verblijven zonder af te studeren en dat overbodige departementen gaan sluiten. Daarnaast worden er minder studenten toegelaten tot een aantal opleidingen. Ironisch genoeg kreeg het plan de naam Athena mee, afgeleid van de Griekse godin van de wijsheid. Volgens de minister komt het plan echter wel degelijk ten goede aan de kwaliteit van het onderwijs. Het aantal departementen is volgens hem eenvoudigweg niet meer houdbaar nu in tien jaar tijd het aantal namelijk met tweehonderd is toegenomen en waardoor er in totaal meer dan vijfhonderd zijn. De protesterende studenten betwijfelen dit ten zeerste. Zij willen voorkomen dat er 250 universitaire departementen en 134 technische faculteiten gaan verdwijnen of fuseren. Niet alleen komen veel medewerkers op straat te staan, maar studenten zien zich tevens genoodzaakt om in een andere stad te gaan studeren. Gezien de economische situatie in het land is het voor veel Grieken niet eenvoudig om zomaar 200 of 300 kilometer verderop te gaan wonen. Een ander groot nadeel is dat veel studenten een ander diploma kunnen krijgen door de fusie van faculteiten. Zo krijgen studenten Communicatiewetenschappen van de universiteit van Agrinio een diploma in de Economie. Het is maar de vraag of al die universiteiten ook nog wel nodig zijn in de toekomst. Griekenland investeert namelijk van alle EU-leden het minst in onderwijs. Een aantal dagen voor het studentenprotest gingen duizenden leraren de straat op om te protesteren tegen bezuinigingen in het basis- en voortgezet onderwijs. Op dit moment is er al een groot tekort aan leraren en veel scholen zijn niet eens in staat om elektriciteitsrekening te betalen.

 

ANS-Online kijkt in het weekend over ’s lands grenzen en brengt je buitenlands studentennieuws. Deze week: kritiek op onderwijsplannen in Hongarije Vier weken terug meldden we al dat in Hongarije studenten hard worden getroffen door maatregelen op het gebied van onderwijs. Het aantal studenten dat volledig gefinancierd wordt door de overheid daalt drastisch en collegegelden worden verhoogd. Daarnaast zijn afgestudeerden verplicht om tweemaal de lengte van hun studententijd te blijven werken in Hongarije. Dit is volgens de premier aldaar, Viktor Orban, compleet logisch. 'Mensen die van het geld van de belastingbetaler studeren, zouden een tijd thuis moeten blijven werken', stelt hij. Inmiddels heeft het Hongaarse voorstel vele reacties teweeg gebracht. In Brussel heeft de Europees Commissaris van Onderwijs haar zorgen uitgesproken over de maatregelen. Volgens haar is het niet gezegd dat Hongarije door de maatregelen zal voldoen aan de door Europa gestelde onderwijsdoelen. Een voorbeeld van die doelen is het terugbrengen van de uitval naar minder dan 10 procent. De Hongaarse minister van Onderwijs stelt dat de maatregelen zijn genomen om de indruk te vermijden dat het land niet mee wil werken aan de door hen opgelegde doelen. Er is meer weerstand. Tegenstanders menen dat de maatregelen te snel en zonder goede controle genomen zijn. Zsolt Rostovanyiv, rector van de Corvinus universiteit van Boedapest, laakt vooral de onduidelijkheid die er is ontstaan. Studenten weten niet meer waar ze aan toe zijn en universiteiten kunnen geen passende maatregelen treffen zolang niet duidelijk is welke studenten geld ontvangen en welke niet. Inmiddels doen buitenlandse universiteiten al hun best om de Hongaarse studenten te trekken. Een voorbeeld is buurland Oostenrijk, waar studeren nog gratis is. Binnenkort zal duidelijk worden hoeveel jongeren de overstap naar het buitenland zullen maken.

 

Universitair onderwijs staat onder druk. Doorgeslagen rendementsdenken lijkt van de vrijplaats voor kritische geesten een beroepsgerichte school te maken. Wat is het academisch klimaat en waarom moeten we dit behouden?

Tekst:Tim Ficheroux en Eline Huisman

Voor zo min mogelijk geld in hoog tempo studenten klaarstomen voor de arbeidsmarkt, in overvolle collegezalen waar kant en klare kennis wordt geserveerd. Dit schrikbeeld van doorgeschoten managementdenken voedt de aanzwellende roep om universiteiten terug te laten keren naar een doodgewaand academisch klimaat. Hoe ziet de ideale academie eruit en waarom botst dat beeld met efficiëntiemaatregelen? Een pleidooi voor een gezonde balans tussen rendement en academische vrijheid.

Efficiëntie en ontplooiing
De universiteit beoogt van oudsher een instituut te zijn waar onafhankelijk van kerk en staat wordt onderzocht en onderwezen. Sinds de jaren tachtig ontstond er steeds meer inmenging van politiek en bedrijfsleven. Dat beleid kwam destijds tot stand om de hoge uitgaven te controleren en de universiteit meer bij de samenleving te betrekken. Efficiëntiedenken staat op gespannen voet met de universiteit waar creativiteit en inventiviteit kunnen floreren. Tegenwoordig is de zoektocht naar een gezond evenwicht volop actueel. Forse bezuinigingen en toenemende studentenaantallen hebben geleid tot schools massaonderwijs. De balans schiet door in het voordeel van maatregelen die studierendement moeten bevorderen, waardoor de academische vrijheid ondersneeuwt. We moeten juist de creativiteit en intrinsieke motivatie die de vrijplaats kenmerken beschermen om de waarde van de universiteit te behouden. Voor het waarborgen van het academisch klimaat zijn in het onderwijs drie aandachtspunten van belang: een kritische blik op de samenleving, dialoog tussen student en docent en oog voor de fundamentele principes van een vakgebied.

Buiten de waan van de dag om
Universiteiten moeten niet buiten de samenleving staan, maar studenten leren om met een zekere afstand kritisch te reflecteren op die wereld. Wetenschappelijk onderwijs dient om te ontsnappen aan de waan van de dag en maatschappelijke ontwikkelingen in een breder perspectief te zien. Wanneer er een meldpunt wordt opgericht om te klagen over Polen en Roemenen moet een student meer kunnen dan daar enkel om lachen. Om een constructieve bijdrage te leveren aan de maatschappij moet je uit kunnen leggen waarom zo’n initiatief moreel onverantwoord dan wel noodzakelijk is. Op een heel andere schaal moet je kunnen zien dat de woorden ‘dermatologisch getest’ op een shampoofles een lege huls zijn. Het is de taak van een universiteit om studenten te leren van een afstand en zo objectief mogelijk kritiek te leveren. Dat voorkomt dat de maatschappij vervalt in onwetende oppervlakkigheid.

Grens van het weten
Het klassieke ideaalbeeld van de universiteit als wandelgang waar de bebaarde filosoof in gesprek gaat met enkele studenten is in de huidige samenleving een utopie. De gedachte achter dit romantische beeld geeft echter aanwijzingen voor wat ook een hedendaags academisch klimaat moet kenmerken. In het universitair onderwijs moet de door nieuwsgierigheid gedreven wisselwerking tussen docent en student een centrale rol spelen. Onderwijs is meer dan acht weken braaf meepennen met een dicterende docent om na een lijstje meerkeuzevragen een vak van de lijst te kunnen afstrepen. Door dialoog en kritisch reflecteren dragen student en docent bij aan het opdoen van kennis en het verder brengen van het vakgebied. Een universiteit werkt voortdurend aan de grens van het weten om nieuwe inzichten op te doen. Academisch onderwijs is daarom geen eenzijdige overdracht van bestaande kennis, maar een proces waarbij docent en student zich samen langs die grens begeven en deze proberen te verleggen. Studenten zijn geen consumenten van hapklare kennisbrokken, maar moeten actief en geïnteresseerd participeren in het onderwijs.

Kennis in context
Academische scholing moet verder gaan dan het opleiden van deskundigen in een afgebakend vakgebied. Begrip van een bredere context rondom specialismen is noodzakelijk om opgedane kennis te gebruiken in het dagelijks leven en de maatschappij. Zo moet een rechtenstudent niet alleen een wet interpreteren, maar ook begrijpen wat het morele streven naar rechtvaardigheid betekent. Alleen dan kan hij het toepassen van recht betekenisvol maken. Een celbioloog kan bij het knutselen met celwanden niet zonder kennis van Darwin om het belang van zijn experiment te begrijpen. In de communicatie tussen docent en student wordt niet alleen nieuwe kennis opgedaan, maar leer je ook de fundamentele principes van een vakgebied te begrijpen. Zo kan een academicus ook zelfstandig reflecteren op het belang van zijn handelen.

Wanneer enkel het snel en zo goedkoop mogelijk halen van een diploma richtinggevend is, staat de relatie tussen student en docent onder druk. Ook het vermogen om de context te begrijpen en kritisch en creatief te reflecteren op de samenleving komen dan in het gedrang. Met tentamens die niet veel meer zijn dan een invuloefening, onderwerpen voor bachelorscripties die vooraf afgebakend zijn en steeds minder mogelijkheden om je buiten het curriculum te ontplooien, lijkt het academisch klimaat weg te zakken in een modderpoel van maatregelen die studierendement heet. Natuurlijk moet een universiteit geen speeltuin zijn waar iedereen naar eigen plezier tien jaar lang studeert. De spreekwoordelijke ivoren toren die mijlenver boven de samenleving uitsteekt en alle contact met de werkelijkheid is verloren komt de maatschappij ook niet ten goede. Doordat steeds meer sancties en beloningen gekoppeld zijn aan de afstudeersnelheid, wordt de motivatie bepaald door negatieve externe prikkels. Het afstraffen van uitloop maakt het aantrekkelijker om je te beperken tot het hoogst noodzakelijke voor het behalen van een bul dan om een academicus in de bredere zin van het woord te worden. Een rendementsmaatregel kan nuttig zijn, maar de onderscheidende waarde van een universiteit mag niet worden opgeofferd. Het is noodzakelijk dat docenten het vertrouwen en de vrijheid hebben om de dialoog aan te gaan. Studenten moeten serieus genomen worden door nieuwsgierigheid en participatie van hen te verwachten en dit te stimuleren.

Dit artikel is tot stand gekomen na raadpleging van Jan Bransen, Wouter Sanderse, Ed Vosselman, Leon Wecke en Ron Welters. Kijk hier voor de andere artikelen uit de maart-ANS

 

Afgelopen maandag berichtten we dat Zijlstra nog steeds peinst over ingrepen in de studiefinanciering. Eerder meldden media al dat binnen het Ministerie van Financiën werd gepraat over het afschaffen van de basisbeurs en het veranderen van de OV-studentenkaart in een kortingskaart. Nu wordt verwacht dat die plannen weinig steun zullen vinden in de Tweede Kamer, zo blijkt uit een bericht van ScienceGuide. Sander de Rouwe, Tweede Kamerlid voor het CDA, zei vorige week dat zijn partij niet achter een sociaal leenstelsel in de bachelor staat omdat het de koopkracht van gezinnen uit de middenklasse zwaar zal treffen. Eerder waren de PvdA en GroenLinks voorstander, inmiddels krabbelen zij terug. Met de langstudeerdersboete worden studenten genoeg belast, bij het wegvallen van de basisbeurs zouden zij onverantwoord veel schulden opbouwen. Kamerlid voor GroenLinks Jesse Klaver licht toe: 'Kijk, wij zijn nog steeds voor een sociaal leenstelsel. De opeenstapeling van maatregelen, namelijk extra kosten voor een tweede master, de langstudeerdersboete welke ook studenten in schakelprogramma's treft, én het schrappen van de basisbeurs: dat is te veel. Zeker aangezien de coalitie dit weigert terug te investeren in hoger onderwijs.' De SP was altijd al tegen het idee. Hierdoor blijven de VVD en D66 alleen over, wat de kans op drastische wijziging van het stelsel minimaal maakt.

 

Het congres van GroenLinks maakte studiefinanciering als sociaal leenstelsel onhaalbaar voor de Paars Plus coalitie die rondom het voorstel was geconstrueerd. Nu verklaart vice-president Maxime Verhagen (CDA) geen heilige huisjes te hebben in de aanloop naar nieuwe bezuinigingen. 'Dat klinkt hoopgevend,' zegt Jasper van Dijk (SP). 'Mogelijkheid tot wijziging zou zeker moeten gelden voor de studiefinanciering.' De beslissing van het GroenLinks-congres om vanaf nu in te zetten op een studietax geeft de SP nieuwe mogelijkheden. 'Dit soort voortschrijdend inzicht kunnen wij alleen maar toejuichen,' aldus Van Dijk tegen Scienceguide. De SP hoopt nu het CDA zover te krijgen de stufi in de masterfase te redden en de beoogde bezuinigingen te bereiken met bijvoorbeeld een eerlijke aanpak van de hypotheekrenteaftrek. Het plan volgt op de zware kritiek die het sociaal leenstelsel te verduren kreeg van het bedrijfsleven en verschillende belangenverenigingen in de bèta-tech sector, naast tegenstand van onder meer PVV en SP. Zij begrijpen niet dat in een tijd van economische achteruitgang het de bèta-student moeilijk gemaakt wordt om een in die sector meestal meerjarige master te volgen. Van Dijk ziet niet alleen voordelen voor de Nederlandse student, maar ook voor Verhagen zelf: 'In studentenkringen zal men niet gauw uitgepraat raken over "die dag in 2012" waarop het CDA weer koos voor studenten.'

 

Studentendemonstraties stellen al jaren weinig meer voor. Met harde maatregelen in het vooruitzicht is het cruciaal dat het protest nieuw leven wordt ingeblazen. Studenten moeten het heft en het spandoek weer in eigen hand nemen. Tekst: Rik van Hulst en Mickey Steijaert Een GeenStijl-journalist kijkt smalend de camera in. ‘Vandaag is de lente begonnen. Wat kun je nou beter doen op deze prachtige dag dan eens fijn een stukje te gaan wandelen tegen de plannen die het kabinet heeft met jouw studiefinanciering?’ Het is 20 maart 2012. Tijdens de landelijke actieweek tegen het plan om de studiefinanciering in de masterfase af te schaffen lopen studenten een protestmars van het station naar de Grote Markt in Nijmegen. Met zijn spottende opmerkingen snijdt verslaggever Tom Staal een heikel punt aan. Waren in december 2010 nog 1500 studenten in Nijmegen op de been tegen de langstudeerboete, nu zijn het er nog geen vijfhonderd. De daaropvolgende vrijdag komt bij de afsluitende landelijke demonstratie in Amsterdam amper het dubbele aantal opdraven. Staal vraagt zich terecht af of studenten actiemoe zijn en wellicht het nut van protesteren niet meer inzien. Dat studenten tegenwoordig massaal kiezen voor een middag op het terras in plaats van te denken aan hun toekomst is een pijnlijke constatering. Juist nu met de bezuinigingen een ware aardverschuiving plaatsvindt binnen het hoger onderwijs is het cruciaal dat studenten opstaan uit hun luie stoel en de straat op gaan. Occupy collegezalencomplex Begin jaren negentig vond de laatste harde studentenactie in Nijmegen plaats. Als reactie op mogelijke bezuinigingen op de studiefinanciering en afschaffing van het medebeslissingsrecht van studenten werd de aula ingenomen en het collegezalencomplex ruim een week bezet. Deze grootschalige acties leidden tot openbare onderhandelingen met het College van Bestuur van de RU. Uiteindelijk werd de afschaffing van het medebeslissingsrecht tegengehouden. In een artikel in het ANS van oktober 2009 verklaarden studentenvakbonden de sindsdien afgenomen actiebereidheid nog door het gebrek aan harde maatregelen. Dit gaat nu niet meer op. Na de invoering van de langstudeerboete dreigt ook de basisbeurs te sneuvelen. Door de val van het kabinet zijn deze plannen van tafel, maar het is zeer waarschijnlijk dat na de verkiezingen in september het hoger onderwijs alsnog op de schop gaat. ‘We verwachten dat de gehele studiefinanciering verdwijnt in 2013’, zo liet Sebastiaan Hameleers, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg, eerder al optekenen op ANS-Online. In dat licht bezien is het treurig dat afgelopen maart zoveel minder studenten op de barricades stonden dan in de jaren negentig. Aan de organiserende partijen ligt het niet. Zowel toen als nu werden studenten intensief warm gemaakt met collegepraatjes en een inlichtingscampagne. Aangezien de huidige vakbonden daarnaast gebruik maken van sociale netwerksites om het bereik van acties te vergroten moet een opkomst van duizenden studenten haalbaar zijn. Pretprotest Waarom komen studenten amper op voor hun rechten? De vraag is of zij het nut van protesteren nog inzien. Met de demonstraties van 2010 werd het uiteindelijke doel niet bereikt, de langstudeerboete bestaat per slot van rekening nog. Toch hebben de protesten effect gesorteerd. ‘Als we niet in diverse steden de straat op waren gegaan, dan hadden we in de bachelor en masterfase samen slechts een jaar mogen uitlopen. Nu is dit verlengd naar twee jaar’, aldus Pascal ten Have, voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond. ‘Protest is essentieel. Je kunt wel een petitie tekenen, maar die leggen bewindslieden naast zich neer. Een grote groep demonstrerende studenten ga je echter niet zomaar uit de weg.’ Gerbert Kraaykamp, hoogleraar Sociologie aan de RU, vermoedt dat de actievoerder niet alleen gaat demonstreren uit protest, maar ook om een leuke middag te hebben. ‘Gezellig naar Amsterdam gaan en na afloop nog een biertje drinken met zijn allen’, illustreert de socioloog. Tegenwoordig zijn er veel alternatieven om je tijd aan te besteden. ‘In de jaren zeventig was een uitje naar Den Haag op zichzelf al leuk. Nu moet het echt iets bijzonders worden, willen mensen nog komen.’ Deze theorie gaat in ieder geval op voor de protesten van 20 maart. Genieten van het lekkere zonnetje was voor veel studenten blijkbaar een betere tijdsbesteding. Dit heeft ertoe geleid dat vakbonden steeds meer aandacht moeten besteden aan de amusementswaarde van de acties. Zo werden op het Malieveld in 2011 actievoerders en verdwaalde festivalgangers niet alleen vermaakt door interessante sprekers, maar was ook DJ Jordy aanwezig om de menigte bezig te houden. Dat een hele circusact nodig is om studenten naar een protest te lokken is bespottelijk, de ernst van de maatregelen zou op zichzelf reden genoeg moeten zijn om de stad op stelten te zetten. Daar komt bij dat een demonstratie waarbij iedereen bier zuipt op You’ve gotta fight for your right to party minder indruk zal maken in Den Haag dan een serieus protest. Demonstreren kan concrete resultaten opleveren, maar daarvoor is een massale opkomst noodzakelijk. Dat die opkomst uitblijft is met de dreigende maatregelen in het achterhoofd alarmerend. Een regeling als de afschaffing van de basisbeurs zou de uitwonende student 3200 euro per jaar kosten. Ook andere besluiten als de inperking van het OV-recht kunnen de student hard in de portemonnee raken. Er zijn geen excuses voor degenen die het af laten weten. Een vrije middag opofferen kan bepalend zijn voor jouw studie en ook voor anderen het verschil maken. Wanneer er opnieuw draconische maatregelen op de Haagse vergadertafel liggen moeten studenten in actie komen. Gebeurt dit niet, dan zal de student zijn inactiviteit berouwen. Dit artikel is mede dankzij Rene Danen tot stand gekomen. Kijk hier voor de andere artikelen uit de juni-ANS