ANS

Universiteiten zijn van mening dat ze honderden miljoenen extra bij kunnen schrijven wanneer het leenstelsel wordt ingevoerd. Uit een brief die minister Bussemaker naar de Kamer heeft gestuurd, concludeert de Vereniging van Nederlandse Universiteiten (VSNU) dat de opbrengsten van het leenstelsel enkel ten goede komen aan het hoger onderwijs. Bussemaker laat in de brief weten dat financiële ruimte die ontstaat met het leenstelsel bestemd is voor onderwijs en onderzoek, maar noemt vervolgens enkel het hoger onderwijs in de toelichting op deze uitspraak.'Investeringen zijn van belang, omdat het hoger onderwijs in Nederland een enorme groei heeft doorgemaakt, zowel in aantallen studenten als in de diversiteit ervan. Deze groei zal naar verwachting doorzetten en we moeten ervoor zorgen dat het hoger onderwijs deze ontwikkelingen kan bijbenen', aldus de minister. Het zou een koerswijziging van het kabinet betekenen wanneer de interpretatie van de VSNU klopt. In het regeerakkoord wordt namelijk gesteld dat de vrijgekomen middelen vooral besteed zullen worden aan het verbeteren van het primair en voortgezet onderwijs. Daarvoor wordt in de oorspronkelijk plannen 344 miljoen vrijgemaakt. Slechts 20 miljoen zou naar het hoger onderwijs toegaan, om onbedoelde effecten van de maatregelen rond de tweede studie op te vangen.

 

De sectie medezeggenschap van asap pleit in deze ingezonden brief voor meer digitalisering in het onderwijs van de RU. Het punt digitalisering is momenteel een veelbesproken onderwerp. En terecht vindt asap. Op veel faculteiten zijn de digitale voorzieningen immers nog niet op orde: basisvoorzieningen zoals werkende WiFi en genoeg computerwerkplekken zijn niet overal een gegeven. De Radboud Universiteit loopt ver achter op de andere Nederlandse universiteiten met het implementeren van digitale middelen in het onderwijs. Dit strookt niet met de mening die de Radboud Universiteit uitdraagt, namelijk dat ze een universiteit met een hoge onderwijskwaliteit wil zijn en blijven. Daarvoor heeft zij zeven kwaliteitskenmerken geformuleerd in de notitie Kwaliteit, binding en duidelijkheid in het onderwijs van 11 april 2013, waaronder verwevenheid met het onderzoek, toetsing en diversiteit van onderwijsvormen. Deze punten lenen zich bij uitstek uitstekend voor het steken van extra geld en energie in digitalisering. Een stapje in de goede richting is het nu lopende weblecturesproject, maar asap is van mening dat er nog veel meer uit digitalisering in het onderwijs te halen valt. ANS publiceerde op 9 september een artikel waarin stond dat minister Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap extra geld beschikbaar stelt voor projecten die open en online onderwijs stimuleren. Volgens woordvoerder Martijn Gerritsen waren er nog geen concrete projecten die hiervoor in aanmerking zouden komen. Het gaat in dit geval om een subsidie van €100.000,- per project waarvan 50% van de totale projectkosten uit eigen middelen moet komen. Dit lijkt asap alleszins een goede gelegenheid om extra geld te gebruiken voor goed ICT-gebruik in het onderwijs. Zo zou er eens gedacht kunnen worden aan het opnemen van kennisclips en massive open online courses als toevoeging op het onderwijs. De faciliteiten die daarvoor aangeschaft moeten worden, zouden ook uitstekend ingezet kunnen worden voor het digitaliseren van het eigen, 'besloten' onderwijs. In dat geval zou er dus niet alleen een prachtig visitekaartje gemaakt worden voor bijvoorbeeld nieuwe masterstudenten, maar zou met die faciliteiten ook eindelijk eens gekeken kunnen worden naar het vernieuwen en innoveren van het eigen onderwijs. Reeds op 27 februari 2013 pleitte asap middels een stuk op de website van ANS voor online colleges. Toen al werd gewaarschuwd dat de Radboud Universiteit achter zou lopen op andere universiteiten en toen al werd er gewezen op de vele voordelen dat online open onderwijs met zich mee zouden brengen. Nu, anderhalf jaar later, doet zich de kans voor om open online onderwijs voordelig te bevorderen. asap hoopt dat die niet onbenut wordt gelaten.

 

Het lijkt er op dat Masterstudenten de studiefinanciering voor hun studie in het collegejaar 2014/2015 niet hoeven te lenen. GroenLinks is namelijk nodig voor een meerderheid in de Eerste Kamer om het plan van minister Bussemaker door te laten gaan. De partij wil het leenstelsel voor studenten echter pas in 2015 invoeren. Fractievoorzitter van GroenLinks, Bram van Ojik, zegt tegenover de Volkskrant: 'In de Miljoenennota wordt geen geld uitgetrokken voor een lager collegegeld of voor kleinere collegegroepen, terwijl wij daar keer op keer om hebben gevraagd. Dan komt het moment dat we zeggen: we moeten studenten niet langer in onzekerheid laten.' Voor de zomer werd het leenstelsel voor bachelorstudenten al uitgesteld tot begin van het collegejaar 2015/2016. Minister Bussemaker wilde meer tijd nemen om aankomende studenten te laten wennen aan het idee dat ze binnenkort geld zouden moeten lenen. Van uitstel komt afstel? SP-Kamerlid Jasper van Dijk heeft al aangegeven te vragen om het plan van tafel te vegen:

Plan leenstelsel nu al twee keer gewijzigd (en daarmee regeerakkoord). Bij vragenuur stel ik voor om het plan helemaal van tafel te halen

— Jasper van Dijk (@JaspervanDijkSP) September 23, 2013

Update 15:20 uur: Bussemaker reageert op de opmerkingen van Van Ojik: 'Het is goed dat Van Ojik nu zegt: dat sociaal leenstelsel moet er komen', Bussemaker is verheugd over de uitspraak van de fractievoorzitter. 'Het wetsvoorstel ligt bij de Tweede Kamer; daar voeren we binnenkort het debat.' Bussemaker constateert dat elk jaar uitstel betekent dat de investeringen ook een jaar later komen. Ze wil nog niets weten van afstel. Ook kwam studentenvakbond AKKU met een reactie op de genoemde mogelijkheid tot uitstel van de invoering van het leenstelsel. Voorzitter Marije Willems: 'We zijn blij dat het nog niet wordt ingevoerd, wel moet er meer duidelijkheid komen voor de student. Op dit moment is nog veel onzeker, want dit is uitstel en geen afstel.

 

Bronnen in Den Haag melden aan NU.nl en RTL Nieuws, dat het leenstelsel voor de bachelorfase een jaar later komt. De plannen voor de masterfase blijven ongewijzigd. Het plan was om de studiefinanciering vanaf het studiejaar 2014/2015 af te schaffen. Dat wordt nu dus zeer waarschijnlijk 2015/2016. Vanmiddag wordt er meer duidelijk. Wellicht niet geheel toevallig tegelijkertijd met de presentatie van het rapport (pdf) van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Het wordt nog lastig voor het kabinet om de plannen rond te krijgen:

Steun van GroenLinks voor de plannen van minister Bussemakers is geen stap dichterbij dan een half jaar geleden — Jesse Klaver (@jesseklaver) June 7, 2013

  De reactie van het ISO is ook duidelijk:

Reactie @isobestuur: stel ook Masterfase een jaar uit, behoud OV en breidt aanvullende beurs uit! — Thijs van Reekum (@ThijsvanReekum) June 7, 2013

  Update 18.00 uur: In de brief (pdf) die minister Bussemaker aan de Tweede Kamer heeft gestuurd worden de geruchten bevestigd. Daarnaast werd bekend dat de termijn van terugbetalen van de studieschuld van 15 naar 20 jaar wordt verlengd. LSVb-voorzitter Kai Heijneman reageert op de brief en het rapport van het SCP: 'Havo en vwo scholieren hebben geen andere keus dan te gaan studeren. Studenten zullen tijdens hun studie nog meer moeten werken om rond te komen, dat gaat ten koste van de studie.' 'We zijn niet blij met de komst van het leenstelsel', aldus ISO-voorzitter Thijs van Reekum. 'Maar als het komt dan moet het wel onder goede voorwaarden gebeuren. De minister is het aan studenten verplicht om te zorgen voor een degelijk leenstelsel met sociale randvoorwaarden, ook voor de masterfase. In het rapport zitten goede elementen in zoals uitstel voor een degelijk leenstelsel en het oprekken van de terugbetaling naar 20 jaar.' Van Reekum voegt hier wel nog aan toe dat hij ontevreden is over de onduidelijkheid rond het reisrecht en de aanvullende beurs. D66 en Groen Links zijn ook niet tevreden met het plan van Bussemaker. D66-Kamerlid Paul van Meenen: 'Deze keuze geeft meer tijd voor goede voorlichting aan studenten. Maar het echte probleem wordt zo omzeild. Door de bezuinigingen van meer dan 500 miljoen euro op onderwijs kan de minister geen steun van ons verwachten.'

 

Vandaag vindt de Summit Excellentie plaats in Amsterdam. Op de bijeenkomst, die georganiseerd wordt door de Hogeschool van Amsterdam en het Sirius Programma, delen onderwijsinstellingen de ervaringen met de excellentietrajecten en praten zij over de toekomst van het Honoursprogramma. Vanmorgen is tijdens de bijeenkomst een manifest aangeboden aan Jet Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, waarin de toekomstvisie van het Honoursprogramma beschreven staat. Deze visie is door rondetafelgesprekken met studenten, docenten, beleidsmakers, projectleiders en mensen uit het bedrijfsleven tot stand gekomen. Ook de rector van de RU, Bas Kortmann, zal vanmiddag deelnemen aan het debat ‘The best way to predict the future is to design it’. Afgelopen jaar kwam kritiek op het paradepaardje van de RU vanuit de Universitaire Studentenraad (USR). Een notitie van de USR trok de uitdaging van het interdisciplinaire Honoursprogramma in twijfel. Dit programma kent relatief weinig verplichtingen, sommige cursussen komen overeen met reguliere eerstejaarsvakken en er worden veel studenten aangenomen voor het excellentietraject. Wellicht zorgt de bijeenkomst van vandaag ook voor veranderingen in het Nijmeegse programma. Update 2 oktober 16.06: Tijdens de conferentie is bekend geworden dat Nijmegen de volgende Summit Excellentie zal organiseren.

 

Het leenstelsel heeft er weer een tegenstander bij: de financiële wereld gelooft niet in het studievoorschot. Als studenten een torenhoge studieschuld hebben, moet dit wel geregistreerd staan en bekend zijn bij banken om het risico van een nieuwe lening in te schatten. In het huidige wetsvoorstel wordt de studieschuld niet opgenomen in het register van Bureau Krediet Registratie (BKR), het orgaan dat de schulden van burgers bijhoudt. Banken en kredietverstrekkers gebruiken de informatie uit dit register om het kredietrisico te beperken. De financiële wereld eist daarom dat wettelijk geregeld wordt dat DUO voortaan alle gegevens over de studieschuld en de afbetaling moet doorgeven als kredietverstrekkers hiernaar vragen. Nibud heeft gisteren tijdens het rondetafelgesprek laten weten ook voor verplichte BKR-registratie te zijn. Het instituut maakt zich zorgen dat studenten onverantwoord gaan lenen omdat dit nu noodzakelijk wordt voor veel studenten en doordat uit de communicatie over het leenstelsel lenen als makkelijk wordt beschreven. Je hebt immers toch 35 jaar de tijd om je schuld af te lossen met lage maandlasten. Minister Bussemaker van Onderwijs liet eerder weten dat ze niet de intentie heeft om de studieschuld te laten registeren door het BKR. 'Een studielening is geen consumptief krediet, maar eerder een investeringskrediet met sociale voorwaarden.' Door de andere aard van de lening, moet een hypotheek gewoon verstrekt kunnen worden. Het is nu aan studenten zelf om te bepalen of zij de kredietverstrekkers inlichten over de studieschuld of niet.

 

Wie de ambitie heeft om een atoomstudie te volgen, zal hier voortaan eerst toestemming voor moeten vragen aan het Ministerie van Onderwijs. Dat heeft minister Jet Bussemaker geantwoord op kamervragen van Jasper van Dijk (SP) en Paul van Meenen (D66). Eerder was enkel voor Iraanse studenten de toegang tot de wetenschap van minuscule bouwstenen beperkt, in lijn met een VN-embargo dat stelt dat Iran geen toegang mag krijgen tot nucleaire kennis. Tot nu toe is op die manier zeven studenten toegang tot een opleiding geweigerd. Daarmee was de bom gebarsten: Iraanse studenten stapten naar de rechter en deze oordeeldedat er sprake was van discriminatie. Dit was weer reden voor de Van Dijk en Van Meenen om kamervragen te stellen. Bussemaker hoopt haar beleid nog voor de zomer aan te passen. Vanaf dat moment zal iedereen ontheffing van het embargo op de studies moeten aanvragen alvorens een opleiding te starten. Vervolgens kan alsnog iedereen met een Iraans paspoort worden geweigerd. Want dan is het geen discriminatie, blijkbaar.

 

Waar gaat het heen met het hoger onderwijs? Om een antwoord te kunnen geven op deze vraag zal onderwijsminister Jet Bussemaker dit najaar een rondje maken door Nederland. Zo hoopt zij te horen hoe studenten, docenten en bestuurders hierover denken. Bussemaker gaat haar informatie verzamelen in vijf regiobijeenkomsten waarin telkens een ander thema wordt behandeld. Op 15 maart 2015 zullen tijdens een grote conferentie de bevindingen van de zogenaamde HO-tour worden gepresenteerd. De opbrengsten van de gesprekken leveren een bijdrage aan de Strategische Agenda hoger onderwijs, onderzoek en wetenschap, die in de zomer van 2015 verschijnt. Bussemaker zal tijdens haar tour ook de HAN bezoeken, maar het is nog onduidelijk of de minister op 29 oktober afreist naar Arnhem of Nijmegen. Mocht ze Nijmegen aandoen, dan heb je nog anderhalve maand voor het bedenken van je toekomstvisie of het schilderen van de protestborden.

 

Minister Bussemaker laat in een brief aan de Tweede Kamer weten dat vanaf 2017 drie hogescholen en drie universiteiten de accreditatie van hun opleidingen in eigen hand mogen nemen. Tot nu toe heeft de onafhankelijke Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) deze kwaliteitsbeoordeling altijd gedaan. Als het experiment na drie à vier jaar een succes blijkt te zijn, zal de overheid de nieuwe vorm van accreditatie waarschijnlijk door meer instellingen zelf laten uitvoeren. In het huidige stelsel beoordelen externe deskundigen van het NVAO elke zes jaar iedere afzonderlijke opleiding. Slechts opleidingen die worden goedgekeurd, kunnen uiteindelijk diploma's verstrekken. Ook bij Bussemakers nieuwe keuring worden opleidingen om de zes jaar beoordeeld, maar de accreditatie geldt in tegenstelling tot nu voor onbepaalde tijd. Daarnaast geven deskundigen in de pilot advies aan instellingen zonder dat de NVAO daarbij een rol speelt. Het doel van de minister is om zo de verantwoordelijkheid van de kwaliteit te leggen bij de docenten en studenten. Zij wil bovendien de hoeveelheid papierwerk halveren die de instellingen moeten aanleveren, omdat deze in het huidige systeem te veel last zou geven. De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) keurt Bussemakers vervanging voor de opleidingsaccreditatie af. De organisatie betreurt dat externe controle verdwijnt en dat opleidingen moeilijker zullen te zijn vergelijken. Persvoorlichtster Ellen Schepens ligt toe waarom Bussemakers plan studenten aangaat: 'Studenten betalen steeds meer en verdienen goed onderwijs. Instellingen zullen nooit zo kritisch zijn als externe partijen en door het nieuwe plan wordt de kwaliteit van opleidingen niet gegarandeerd.' Ook zijn volgens de LSVb de administratieve lasten voor instellingen hoog, omdat ze zelf veel documenten aanleveren en niet zozeer omdat het systeem niet werkt.

 

Volgens Marjelle Boorsma, bestuurslid van FNV Jong, liegt Jet Bussemaker, minister van Onderwijs, over het leenstelsel. Dat schrijft Boorsma in een artikel op opiniewebsite Joop. Tijdens de radio-uitzending van Radio 1 afgelopen vrijdag sprak Bussemaker met de presentatoren van De ochtend over het leenstelsel dat morgen door de Eerste Kamer wordt behandeld. De minister beweerde in gesprek te zijn met studenten en noemde FNV Jong nadrukkelijk. Volgens Boorsma is dit niet waar, FNV Jong zou namelijk consequent door de minister buiten de deur zijn gehouden. In hetzelfde gesprek werd Bussemaker aan de tand gevoeld over de onwetendheid van jongeren over de gevolgen van het leenstelsel. Na de instemming van de Eerste Kamer zegt de minister te beginnen met de voorlichting. Volgens Boorsma is dit te laat, omdat de deadline voor de decentrale selectie al verstreken is. Of dit opiniestuk de meningen van de toch al verdeelde senatoren over het leenstelsel bijstelt, zal morgen duidelijk worden wanneer er in de Eerste Kamer wordt gestemd over het wetsvoorstel.

 

Minister Bussemaker van Onderwijs ziet heil in het voordeliger maken van een tweede studie, mits die gestart wordt tijdens de eerdere studie. 'Hiermee investeren we echt in de toekomst van Nederland', aldus de minister in een interview met de NOS. Dit klinkt geweldig! Bussemaker zal geheid een nieuwe kudde fans achter zich aan krijgen, ware het niet dat er geen sprake is van een nieuwe fancy regeling. Al in 2007 sprak toenmalig minister Plasterk met de hogeronderwijsinstanties af dat een zogenaamde dubbele studie niet mocht leiden tot torenhoge instellingscollegegelden en tegen wettelijk collegegeld kan worden gevolgd. Dit legden ze vast in een regeling die in 2010 weer werd verlengd. Het enige wat nu staat te gebeuren, is de overheveling van de regeling naar een wet. Alle positieve praatjes en loftuitingen over een fijne regeling, die volgens Bussemaker 'aan de excellente studenten een structurele oplossing biedt', hebben dus betrekking op oude koeien (lees: beleid dat al jarenlang werd gevoerd). Let wel: een tweede studie na afronding van een eerste studie kost, behalve aan de RU, alsnog klauwen vol geld, omdat je dan wel gewoon het instellingscollegegeld betaalt. Als Bussemaker echt populair wil worden zal ze daar iets aan moeten veranderen.

 

In een antwoord (.pdf) op Kamervragen van Jasper van Dijk (SP) geeft Jet Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan dat de maatregelen omtrent de studenten-OV niet zullen wijzigen: de weekend- of weekvergoeding zal per 1 januari 2016 gewoon worden omgezet in een kortingskaart. Hiermee negeert Bussemaker de vijftigduizend handtekeningen die via de website studentenovmoetblijven.nl werden ingezameld. 'De waardering van de maatregel kan in de loop der tijd veranderen', aldus de minister. De korting op de reisvergoeding is volgens de minister helemaal niet kwalijk, want voor de extra te maken kosten kunnen studenten immers bijlenen. Dat kan zonder problemen, want het nieuwe leenstelsel is volgens de minister heel sociaal. Bovendien geeft zij aan dat er nog onderzoek zal komen naar de gevolgen van alle geplande veranderingen voor studenten. Overigens verzocht zij gisteren tijdens de begrotingsbehandeling in de Tweede Kamer haar mede-politici om niet langer negatief te praten over het leenstelsel, want 'we creëren leenangst met elkaar in het publieke debat'. De minister vindt een studieschuld van dertienduizend euro blijkbaar niet iets om bang voor te zijn.

 

Minister van Onderwijs Jet Bussemaker heeft zich gisteren in de Tweede Kamer moeten verantwoorden voor haar uitspraken over 'dat iedereen maar naar de top wil'. In een interview met de Volkskrant zei de minister afgelopen zaterdag dat iedereen met een vwo-diploma naar de universiteit wilde. Een mbo-diploma zou niet voldoende zijn voor de studenten, terwijl dit volgens Bussemaker ook een prima bul is om te behalen. De minister van Onderwijs kreeg in het vragenuurtje afgelopen dinsdag de wind van voren van onder andere D66-Kamerlid Paul van Meenen, die sprak over 'de minister van vervlakking en verkokering in plaats van de minister van verheffing'. Volgens Van Meenen zou Bussemaker een verkeerd signaal afgeven aan huidige en toekomstige studenten door ze te demotiveren om het hoogste opleidingsniveau te kiezen. De minister sprak dit tegen: 'Elke student moet op de juiste plek terecht komen. Dat is belangrijker dan het behalen van de hoogste status'. Tenslotte vertelde zij de Tweede Kamer dat haar uitspraak over dat iedereen hogerop wil, niet uit de context moet worden gehaald van het hele artikel. Ze adviseerde dan ook dat zowel de studenten als haar mede-politci het interview voortaan moeten lezen, voordat ze een conclusie mogen trekken.

 

Aankomende zaterdag mogen toekomstige studenten weer een kijkje komen nemen op de RU tijdens de Open dag. Minister van Onderwijs Jet Bussemaker brengt die dag ook een bezoek aan de Nijmeegse universiteit. Tijdens de Open dag geeft Bussemaker een presentatie om het leenstelsel te promoten dat per september ingaat. Ze zal ook vragen van scholieren en ouders over het 'studievoorschot' beantwoorden. Altijd de beruchte minister al eens willen zien? Zorg dan dat je zaterdag om 10.15 uur aanwezig bent op de Open dag.

 

Gisteren kondigde Jet Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, op haar weblog aan dat ze zal spreken op de manifestatie tegen het sociaal leenstelsel op 14 november. 'Er zijn uitnodigingen die je niet af kúnt slaan'. De minister schrijft: 'Ik zal het maar meteen verklappen: natuurlijk ga ik in op die uitnodiging. Niet omdat ik de illusie heb dat ik mijn gehoor daar ga overtuigen – al zal ik mijn uiterste best doen om ze op andere gedachten te brengen – maar omdat ik ze tenminste in de gelegenheid wil stellen om kennis te nemen van mijn argumenten.' Volgens de minister is ze flexibel omgegaan met de plannen voor het leenstelsel. 'Er ligt nu een nieuw wetsvoorstel, dat nogal afwijkt van het aanvankelijke idee.' Zo is nu het behoud van de OV-kaart meegenomen op verzoek van studenten en is het aflossingstermijn en daarmee de maandlast aangepast op advies van deskundigen. Ook blijft de aanvullende beurs beschikbaar en is de waarde van deze beurs verhoogd. Bussemaker zal niet voor een leeg veld spreken op 14 november. Via het facebook-evenement hebben tot nu toe 1572 studenten aangekondigd aanwezig te zijn bij de demonstratie.

 

Slecht nieuws voor studenten die in het buitenland willen studeren. Eerder waren er al twijfels over het voortbestaan van de Erasmusbeurs. Door nieuwe regels is de Tweede Kamer bang dat het voor veel Nederlandse studenten niet meer mogelijk is om stufi mee te nemen naar het buitenland. Eerder had de student alleen recht had op de meeneembare studiefinanciering wanneer hij van de afgelopen zes jaar minstens drie jaar in Nederland had gewoond. Het Europese Hof veroordeelde deze regel afgelopen zomer echter als indirect discriminerend voor migrerende werknemers. Door versoepeling van de regels wordt het voor kinderen van migranten makkelijker om stufi aan te vragen. Een Poolse student kan al Nederlandse studiefinanciering ontvangen voor zijn studie in Warschau wanneer zijn vader hier een paar maanden werkt. Om de kosten van de meeneembare studiefinanciering te beperken wil minister Bussemaker de meeneembare stufi aan banden leggen. Als het aan haar ligt zijn er straks slechts negenduizend gerechtigden. De verdeling geschiedt dan op het principe van ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’. De Kamer is bang dat buitenlandse studenten dan eerder stufi aanvragen dan Nederlandse studenten en stelt hierover vragen, het antwoord volgt binnen een paar weken.

 

Minister Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ziet mogelijkheden voor de zogenaamde Massive Online Open Course (MOOC) in Nederland, schrijft ScienceGuide naar aanleiding van Kamervragen.

MOOCs zijn cursussen die ontworpen zijn voor massale deelname online, waardoor de student die de cursus deelneemt dus niet gebonden is aan een locatie. Het was in de Tweede Kamer lang stil rond deze ontwikkelingen in het onderwijs maar na Kamervragen van VVD-onderwijswoordvoerders Karin Straus en Pieters Duisenberg komt het onderwerp weer in de schijnwerpers.

Minister Bussemaker zegt in het antwoord grote kansen te zien in de ontwikkeling van online cursussen in het hoger onderwijs. Nederland heeft, volgens Bussemaker, de potentie een koploper te worden op het gebied van open online onderwijs. Momenteel is de minister aan het bekijken wat de mogelijkheden zijn voor deze MOOCs. Komend najaar komt er een beleidsbrief waarin staat hoe de politiek moet meerwerken aan online onderwijs, maar een ding staat vast: ‘De wet- en regelgeving mag niet in de weg zitten deze ontwikkeling te doen groeien.’

Aan de RU is nog weinig enthousiasme voor MOOCs. Het College van Bestuur heeft er zelfs geen mening over. Benieuwd of collegevoorzitter Gerard Meijer positiever over online cursussen is gaan denken? Lees het in de juni-ANS, die morgen in de bekende bakken ligt.

 

Onderwijsminister Jet Bussemaker schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat arme studenten met invoering van het sociaal leenstelsel niet meer hoeven te lenen dan studenten uit rijkere gezinnen. ‘Een overtrokken conclusie’, zegt Thijs van Reekum, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg. Bussemaker baseert dit op het rapport van afgelopen donderdag waarin staat dat studenten met een aanvullende beurs minder hoge bedragen lenen dan andere studenten. ‘Haar analyse klopt niet. Dat zij minder lenen komt doordat ze een aanvullende beurs krijgen. Ook is het voor hen risicovoller om te lenen. Ze kunnen niet terugvallen op het vermogen van hun ouders’, aldus Van Reekum. Hoewel de studenten met aanvullende beurs minder hoge bedragen lenen blijkt uit het rapport wel dat een groter aantal van deze studenten leent. Daarbij spenderen zij het geld vaker aan de studie, in plaats van aan bier. Het is een zorgelijke ontwikkeling. Van Reekum: ‘De invoering van het sociaal leenstelsel gaat rap. Bussemaker zoekt gewoon naar argumenten die haar beleid onderbouwen en grijpt daarbij ten onrechte dit rapport aan.’

 

Volgens de berekeningen van minister Bussemaker komt er een miljard euro vrij door de invoering van het leenstelsel. Dit bedrag gebruikte Bussemaker vervolgens om mensen te overtuigen dat het leenstelsel kansen biedt om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Nu blijkt echter dat ze zeer optimistisch geteld heeft, meldt het Hoger Onderwijs Persbureau. In een tabel van het ministerie is te zien dat de maatregel 920 miljoen euro oplevert. Overige maatregelen, waaronder het kwijtschelden van een deel van de studieschuld van gehandicapten en het ophogen van de aanvullende beurs, gaan de overheid 300 miljoen kosten. Het bedrag komt dan neer op slechts 620 miljoen euro. Bussemaker telt zichzelf echter 200 miljoen euro rijker, ervan uitgaande dat de ov-studentenkaart goedkoper wordt. Dit wil ze bereiken door studenten te stimuleren om buiten spitsuren te reizen, onder andere door colleges later te laten beginnen. Of dit werkelijk zoveel op gaat leveren is nog maar de vraag. Bovendien is dit beleid niet direct gelinkt aan de invoering van het leenstelsel. Of deze opbrengsten ten goede komen aan het onderwijs valt daarom te betwijfelen. Ten slotte gaat Bussemaker uit van het jaar 2026, waarin het saldo dat in de bovengenoemde tabel te zien is, boven de 800 miljoen euro uitkomt. Hier telt ze de twijfelachtige 200 miljoen euro bij op en komt zo uit op het eindbedrag van een miljard euro dat ze in het onderwijs wil steken. De mooie praatjes vullen geen gaatjes, want structureel levert het leenstelsel minder dan een miljard euro op.

 

Minister van Onderwijs Jet Bussemaker geeft in haar weblog aan dat er beurzen komen voor Nederlandse studenten die een deel van hun studie in het buitenland willen doen. Hiermee wil Bussemaker de uitwisseling tussen universiteiten bevorderen. In totaal komen er 768 beurzen ter waarde van 1250 euro per beurs vrij voor Nederlandse studenten die naar het buitenland willen. Hiermee dek je de kosten voor je buitenlandverblijf niet, de beurs is slechts bedoeld als tegemoetkoming. Voor buitenlandse studenten die een volledige studie in Nederland komen volgen, zijn ook 768 beurzen beschikbaar. Zij krijgen echter een tegemoetkoming van 5000 euro. De beurs voor de buitenlandse studenten ligt hoger, omdat zij in Nederland meer collegegeld moeten betalen dan de reguliere Nederlandse student. Wanneer je naar een vreemd land vertrekt, betaal je het Nederlandse tarief. Als de groep uit het buitenland na de studie blijft plakken, levert dat volgens het CPB jaarlijks 740 miljoen euro op. Universiteiten en hogescholen bepalen zelf wie zij selecteren voor de beurzen. De instelling betaalt zelf de helft van de beurs. Mocht je nog geld willen krijgen van de overheid nu de basisbeurs waarschijnlijk verdwijnt, kun je altijd nog proberen om aanspraak te maken op deze nieuwe tegemoetkoming voor studenten.