ANS

Het leenstelsel in de masterfase is nu definitief een jaar uitgesteld en zal pas op zijn vroegst per 1 september 2015 ingaan. Het lijkt er dus op dat er binnenkort weer onderhandeld gaat worden over de uitwerking van de plannen van het leenstelsel. GroenLinks en D66 zijn wel voorstander van een leenstelsel, maar niet zoals Bussemaker het nu voorstelt. Het voorstel voor de bachelorfase (wat al is uitgesteld) en die van de masterfase wordt samengevoegd, zodat ze gezamenlijk behandeld kunnen worden in de Tweede Kamer. De minister komt daarmee tegemoet aan de wensen van de voor haar belangrijke oppositiepartijen D66 en GroenLinks. Ook het afschaffen van de ov-kaart voor studenten is voorlopig met een jaar uitgesteld. In het nieuwe voorstel voor een sociaal leenstelsel wordt ook de ov-studentenkaart bij het voorstel betrokken. Het huidige contract loopt tot 1 januari 2017. Met een opzegtermijn van twee jaar moet dus voor 1 januari 2015 een nieuw contract op tafel liggen. Het experiment waarbij universiteiten extra collegegeld kunnen vragen voor excellentieprogramma's wordt uitgesteld en ook meegenomen in het wetsvoorstel. Wederom geen succes voor Bussemaker.

 

Morgenmiddag verblijdt Jet Bussemaker de RU met een speciaal bezoek. Ze wil de excellente leraren uit Nijmegen komen bekijken, aansluitend eet ze met het Senaat van Hoogleraren. Bussemaker heeft morgenmiddag interesse in twee docentenprojecten. Een groep is de Docentenacademie, de andere bestaat uit de tutoren voor de eerstejaars aan de FNWI. Het is fijn om te weten dat Bussemaker de tijd heeft om naar Nijmegen af te reizen - hopelijk raakt ze zo gecharmeerd dat ze haar plannen wijzigt.

 

Er heerst veel onduidelijkheid over de onderwijsplannen: krijgt de toekomstige student nog een studiefinanciering? Ook in de masterfase? Kan je in 2016 nog gratis met de trein naar stage of paps en mams? Wordt er nu geïnvesteerd in of juist bezuinigd op het onderwijs? Door alle politieke discussie en vooral het gebrek aan enige meerderheid voor welke maatregel dan ook, wordt het voor de student steeds onbegrijpelijker wat hem te wachten staat. Bezuinigingsmaatregelen worden aangekondigd en weer afgeschoten, beloftes worden gedaan en uitzonderingenworden gemaakt, onderhandelingen worden gestart en weer afgebroken. NOS maakte een mooi overzicht van alle ontwikkelingen op het gebied van onderwijsmaatregelen van de afgelopen twee jaar.    

 

Minister Bussemaker van Onderwijs gaat de meeneembare studiefinanciering aan banden leggen, maar alleen als dat nodig is. Dat is de onduidelijke uitkomst van het debat met de Tweede Kamer. Voorheen had je in Nederland pas recht op studiefinanciering in het buitenland als je minimaal drie van de laatste zes jaar in Nederland woonachtig was. Die eis werd door het Europees Hof als discriminerend ervaren en moest worden aangepast. Om te voorkomen dat de kosten te hoog worden wilde Bussemaker daarom een maximum van negenduizend studenten stellen die hun stufi mee kunnen nemen naar het buitenland. Uit het debat van vanmiddag blijkt dat er alleen een zogenaamde 'deksel' op de toelating komt als het aantal aanvragen uit de hand loopt. De minister zal dan met een ministeriële regeling komen en een plafond instellen. 'Waar dat plafond precies ligt, daar was de minister bijzonder vaag over. Ze gaat straks kijken hoeveel aanmeldingen er zijn en als ze het teveel vindt, zet ze de deksel erop', aldus Tweede Kamerlid Jasper van Dijk (SP). Volgens Van Dijk kan het natuurlijk goed gaan, maar is er ook een doemscenario. 'Het zou zomaar kunnen zijn dat veel buitenlandse studenten zich aanmelden voor de meeneembare studiefinanciering en de minister er dan de deksel op gooit. In dat geval vissen veel Nederlandse studenten achter het net.' Je kunt dus maar beter zo snel mogelijk je meeneembare stufi regelen als je naar het buitenland wilt, want voordat je het weet sta je met lege handen in de buitenlandse kroeg.

 

Het is weer tijd voor een studentenprotest tegen de plannen van minister Jet Bussemaker, zo vond de Algemene Studentenvereniging Amsterdam (ASVA). Woensdag 12 juni organiseren zij een actieop de Dam met als titel '3x NIKS'. De student wordt immers kaalgeplukt: geen huis, geen geld, geen OV. Vorige week bleekdat de gemiddelde Amsterdammer 493 euro per maand betaalt aan kamerhuur. De afschaf van studiefinanciering zal vooral de minder bedeelde student treffen en reizen met het ov zal een extra kostenpost worden op de toch al magere balans van de gemiddelde student. Momenteel staat de teller van deelnemers aan het facebook-evenement slechts op 119. Michiel Stapper, voorzitter van de ASVA: 'Het zal niet gaan om het aantal mensen dat komt, maar vooral om de actie die gevoerd gaat worden.' Wat er precies gaat gebeuren, houdt hij echter nog even geheim. Met de toepasselijke hashtag#vanjetje kan iedereen op de hoogte blijven van het scanderen en zwaaien met spandoeken.

 

Twaalf oud-voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer hebben in een open brief (.pdf) aan minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker opgeroepen het Centrum Parlementaire Geschiedenis (CPG) aan de RU te behouden. Vorige maand werd aangekondigd dat de subsidie op het kenniscentrum zou worden wegbezuinigd. Onder de briefschrijvers waren onder andere Gerdi Verbeet, Wim Deetman en Piet Bukman. Het belangrijkste argument dat zij aandragen voor behoud van het centrum, is de bescherming van het 'parlementaire geheugen'. Dit zou volgens hen worden bedreigd in tijden van snel wisselende politici, ambtenaren en journalisten. Aanstaande donderdag wordt de brief in een algemeen overleg van de Kamercommissie voor Onderwijs Cultuur en Wetenschap, openbaar voor publiek, besproken. Daar zal het CPG ook bij zijn. Het CPG zelf is erg blij met de steunbetuiging. Charlotte Brand, onderzoeker bij het instituut: 'Voor ons kwam het bericht vorige maand ook als een donderslag bij heldere hemel.' Op haar site heeft het CPG iedereen opgeroepen om hun steun te betuigen. 'We hebben al honderden inzendingen uit allerlei hoeken ontvangen: journalisten, studenten, alumni, wetenschappers en ook mensen die niets met ons te maken hebben steunen ons.' Mensen die ook hun verontwaardiging willen uiten kunnen dat nog steeds doen via de website van het CPG.

 

Gistermiddag werd bekend dat minister Bussemaker het extra collegegeld schrapt voor een tweede studie. Sinds 2010 hebben Nederlandse universiteiten en hogescholen de mogelijkheid om extra geld te vragen van studenten voor het volgen van een tweede studie. Wel bestond er een overgangsregeling voor studenten die tegelijkertijd met hun eerste studie aan een tweede studie zijn begonnen, voordat de maatregel in ging. Die overgangsregeling wordt nu het vaste beleid. Dat lijkt goed nieuws voor de paar duizend studenten die een tweede studie volgen. Toch moeten studenten die pas na het afronden van hun eerste studie aan een tweede beginnen, wel nog het hogere instellingscollegegeld betalen. De hoogte van dit bedrag mogen universiteiten en hogescholen zelf bepalen. Dat zorgt voor grote verschillen tussen universiteiten voor dezelfde studies. De RU is daar niet in meegegaan en hanteert voor de meeste studenten het normale, wettelijke collegegeld. Zo mogen RU-studenten meteen na hun eerste studie voor het normale tarief beginnen met hun tweede studie. Enkel studenten die aan een andere instelling hun eerste studie hebben gevolgd, betalen het hogere instellingscollegegeld.

 

Minister Bussemaker lijkt een heksenjacht geopend te hebben op de luie student. Ze wil namelijk dat tweede- en derdejaars studenten ook een negatief bindend studieadvies (BSA) aan hun broek kunnen krijgen wanneer ze de kantjes er vanaf lopen. Een negatief BSA bestaat al een tijdje voor eerstejaars, maar de minister is bang dat studenten na het propedeusejaar te veel genieten van de geneugten die het studentenleven biedt. Dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn en dus heeft ze het voornemen om onderwijsinstellingen vanaf augustus te laten experimenteren met dit plan. Deelnemende instellingen wordt de mogelijkheid geboden om verschillende sancties op te leggen aan luie studenten. Ze worden niet alleen in staat gesteld om studenten van de universiteit af te trappen, ook kunnen ze studenten uitsluiten van vakken of tentamenuitslagen korter geldig maken. De Landelijke Studenten Vakbond is niet erg te spreken over het voorstel en noemt het 'ondoordacht en visieloos'. De Vereniging van Universiteiten is daarentegen wel erg blij: 'Deze maatregel zal een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van het studierendement.' Het experiment treft studenten die in 2013 of 2014 aan hun studie beginnen en loopt tot 2019. Medio 2018 vindt er een evaluatie plaats waarbij wordt gekeken of de gewenste effecten zijn bereikt. De RU laat bij monde van woordvoerder Martijn Gerritsen weten dat er voorlopig nog niets verandert: 'Op dit moment bestaan er geen concrete plannen om een BSA in te voeren bij tweede- of derdejaars. Wat er in de toekomst gebeurt is altijd moeilijk te zeggen, maar nu speelt er niks.'

 

De onderwijsbezuinigingen die minister Jet Bussemaker en staatssecretaris van onderwijs Sander Dekker gisteren voorstelden in een brief aan de kamer zullen ook de RU treffen. Het schrappen van 200 miljoen euro was al gepland in het regeerakkoord. Gisteren werd hieraan invulling gegeven door middel van het het schrappen van onderwijssubsidies en het vrijgekomen geld te herinvesteren in onderwijs en onderzoek. Voor de RU betekent dit dat onder andere het Centrum Parlementaire Geschiedenis (CPG) en het Nederlands Instituut in Marokko (Nimar), de laatste aangesloten bij de faculteit der Letteren, per 2015 geen subsidie meer krijgen. Het CPG is volgens Bussemaker 'geen unieke, excellente instelling die noodzakelijk is voor ons wetenschapsstelsel' en zal volgens haar prima kunnen functioneren onder de verantwoordelijkheid van de RU. Martijn Gerritsen, woordvoerder van het College van Bestuur: 'We gaan ons de komende periode beraden over de consequenties hiervan. Op dit moment kunnen we nog helemaal niets zeggen, het is een onverwachte klap voor de medewerkers van de instellingen.' Ook de OCW-bijdrage voor het Max Planck instituut zal worden gekort met 164.000 euro, wat 10 procent van de subsidie is. In hoeverre dit effect heeft op de werving van studenten voor het meewerken aan taalonderzoeken is nu nog onbekend. Studentenvakbond LSVb blijft ook niet ongespaard. Volgens voorzitter Kai Heijneman zal dit vooral te merken zijn voor studenten die (een deel van) hun studie in het buitenland willen doen.

 

De coalitie wil dat de 'indianenverhalen' over het leenstelsel stoppen. Minister Bussemaker van Onderwijs moet studenten en scholieren daarom beter inlichten over de gevolgen van het leenstelsel volgens de PvdA en de VVD. Het studievoorschot wordt alleen een succes als aankomend studenten goed worden geïnformeerd over de plannen van het kabinet, benadrukt de PvdA in een schriftelijke vragenronde over het wetsvoorstel. 'Onder meer over de hoogte van het schuldenbedrag verspreiden belanghebbenden onjuiste cijfers', schrijft de partij aan de minister. Ook de VVD vreest dat onjuiste cijfers blijven rondzingen. 'Financiële voorlichting en ondersteuning in het maken van keuzes is van groot belang', schrijft Kamerlid Pieter Duisenberg. Hij maakt zich zorgen over de studenten die 'voor fun' lenen. Minister Bussemaker moet volgens hem benadrukken dat dit niet verstandig is.

 

Volgens de Nationale Studenten Enquête(NSE) zijn studenten nog nooit zo tevreden geweest over de inhoud van hun opleiding. Dit jaar is 71,9 procent van de universitaire studenten blij met het onderwijs dat zij krijgen, in 2014 was dit nog 69 procent. Het hoge aantal tevreden studenten kwam als een verrassing, omdat er de afgelopen periode veel 'reuring' is geweest in het hoger onderwijs. Ingrid Kolkhuis Tanke, directeur Studiekeuze123, schrijftop de website van de NSE: 'Het sociaal leenstelsel is ingevoerd en studenten hebben voor het eerst de studiekeuzecheck doorlopen. Voor studenten is er dus nog al wat veranderd. Het is opmerkelijk om te zien dat in deze roerige periode studenten massaal hun mening geven via de NSE én tevreden zijn over hun opleidingen.' Het is niet alleen maar rozengeur en maneschijn in het hoger onderwijs, want volgens de NSE valt er nog genoeg te verbeteren. Zo zijn studenten niet erg te spreken over hun rooster, stagebegeleiding en de manier waarop zij worden voorbereid op een stage. Minister Bussemaker van Onderwijs komt binnenkort met een nieuw strategisch plan om de score volgend jaar nog hoger te laten zijn, 'want er moet hard blijven worden gewerkt aan uitdagend en kwalitatief goed hoger onderwijs'.

 

Amper 72 uur na de indiening van het wetsvoorstel van minister Jet Bussemaker is het gestrand op de onderhandeltafel. Maandagavond werd duidelijk dat het leenstelsel niet op steun hoeft te rekenen van D66 en GroenLinks. Inmiddels is er weinig hoop dat het voorstel in de Eerste Kamer nog zoden aan de dijk zal krijgen. Voor studenten blijft het hierdoor nog langer onzeker wat er gaat gebeuren met hun stufi. De gemiddelde student die zijn master bij elkaar moet lenen, zal 3300 euro extra studieschuld krijgen. Wanneer je pas in 2015 met je bachelor kunt beginnen, zul je zelfs 15.000 euro extra onecht geld van je bankrekening af moeten schrijven, en dat terwijl de gemiddelde student al een schuld van 15.000 euro maakt. Voorzitter van de LSVb Jorien Janssen: 'Studenten zitten al tijden in onzekerheid over het wel of niet krijgen van studiefinanciering. Dat moet een keer afgelopen zijn. Wat ons betreft gaat het leenstelsel nu definitief van tafel en staan studenten niet langer in de wacht.' Ruud Nauts, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) voegt daaraan toe: 'Onbegrijpelijk dat de studenten wederom in grote onzekerheid zitten. Aan het begin van je studie maak je een studieplan, maar hoe kun je plannen maken als alle duidelijkheid ontbreekt?' Volgens Nauts kan Bussemaker op dit moment maar één juiste stap zetten: het wetvoorstel dit maal wél op tijd intrekken.

 

De studieschuld die wordt opgebouwd onder het leenstelsel dat per september 2015 ingaat, wordt meegenomen bij het aanvragen van een nieuwe lening. De opgebouwde studieschuld weegt wel minder zwaar bij het bepalen van de leencapaciteit van de afgestudeerde student dan nu het geval is. Dat hebben de banken in overleg met het ministerie van Onderwijs besloten dat de studieschuld bij de aanvraag van een lening zoals een hypotheek. Het studievoorschot telt wel minder zwaar mee, de wegingsfactor is 0,45 procent in plaats van 0,75 procent. Bij een studieschuld van tienduizend euro betaal je 45 euro in de maand in plaats van 75 euro, waardoor je meer geld kan lenen voor een hypotheek. Het duurt wel langer om de 'investering in jezelf' af te lossen. Tijdens de rondetafelgesprekken over het leenstelsel bleek dat de financiële wereld tegen het huidige wetsvoorstel was. Daarin hoeft de studieschuld niet te worden aangegeven bij het aanvragen van een nieuwe lening. De kredietverstrekker moet weten hoe hoog de studieschuld is voor het verstrekken van een nieuwe lening en wil dat oud-studenten de studieschuld opgeven bij een nieuwe aanvraag. Zij pleiten daarom voor BKR-registratie, minister Bussemaker van Onderwijs heeft niet de intentie om de studieschuld te laten registeren. Of de registratie na het gesprek van gisteren verplicht is geworden, is nog niet bekend.

 

Goed nieuws voor geslaagden die voordat ze gaan studeren, eerst een tussenjaar willen gaan doen. Met een simpele truc ontvangen zij toch studiefinanciering, als ze pas in 2015 aan hun studie beginnen. Dat meldt NOS. Via een omweg kunnen zij de nieuwe regeling ontwijken en alsnog vier jaar stufi ontvangen. De truc werkt als volgt: schrijf je per 1 september 2014 in en voor 1 oktober weer uit. Je betaalt dan een maand collegegeld, maar valt een jaar later nog wel onder de oude regeling van het leenstelsel. Het moment waarop je je inschrijft, bepaalt namelijk onder welke regeling je valt. Als je dan in 2015 begint met studeren, krijg je gewoon vier jaar lang een basisbeurs, goed voor zo'n 10.000 euro. Tel uit je winst. Deze regeling is nog niet definitief, dus aankomende studenten kunnen beter nog even wachten voordat ze hun backpack uit de kast halen. Ook studenten die hun bachelor hebben afgerond kunnen, zoals het er nu naar uitziet, gerust een tussenjaar nemen en in 2015 nog studiefinanciering ontvangen. DUO bleek na een telefoontje zelf niet op de hoogte te zijn van deze maas in de wet en heeft hier vanmiddag overleg over. Volgens een woordvoerder van minister Bussemaker vallen studenten die er komend jaar achter komen dat ze toch een verkeerde studiekeuze hebben gemaakt, ook niet onder de nieuwe regeling van het leenstelsel.

 

De Tweede Kamer discussieerde gisteren over het bindend studieadvies (BSA) dat minister van Onderwijs Jet Bussemaker ook in het tweede en derde jaar wil invoeren. D66, SGP, SP, CDA en GroenLinks hebben zich uitgesproken tegen het voorstel van Bussemaker. Zeven studentenorganisaties, waaronder het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV), boden de Tweede Kamer vlak daarvoor een manifest aan waarin ze pleiten voor het tegenovergestelde: studenten moeten niet zo snel mogelijk door hun studie gejaagd worden, maar de tijd krijgen zich te ontplooien door bijvoorbeeld een bestuursfunctie of semester in het buitenland. In het manifest vragen de studentenorganisaties om het behoud van 'ruimte voor Bildung’ en concreet om bijvoorbeeld collegegeldvrij besturen en de opname van extra-curriculaire activiteiten in het diplomasupplement. Bussemaker noemt de studiecultuur ‘weinig ambitieus’ maar staat met haar voorstel deze ambities van studenten juist in de weg. Universiteiten en hogescholen mogen zelf bepalen of ze meedoen met het experiment of niet en tot nu toe hebben vijftien hogescholen en acht universiteiten zich gemeld. De RU gaf al eerder aan haar studenten niet op deze manier in te gaan perken.

 

Het leenstelsel houdt de gemoederen de afgelopen dagen nog steeds flink bezig. Volgens een rapport dat minister Bussemaker van Onderwijs naar de Tweede Kamer stuurde, zou het stelsel mogelijk in strijd zijn met een internationaal verdrag van de Verenigde Naties (VN). In hoeverre klopt dit en kan die schending het ‘schuldenstelsel’ tegenhouden? Door: Evy van der Aa en Annemarie Verschragen Het verdrag waar het allemaal om draait (het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten), stelt dat het hoger onderwijs toegankelijk moet zijn en geleidelijk kosteloos moet worden. Dit verdrag is wel door Nederland ondertekend, maar nog niet geratificeerd. De bepalingen uit het verdrag gelden dus nog niet. Het sociaal leenstelsel gaat tegen dit verdrag in omdat het hoger onderwijs duurder zou worden waardoor het een maatregel is in de tegengestelde richting. Toch blijkt dat het leenstelsel gewoon wordt ingevoerd, wanneer Nederland overtuigend duidelijk kan maken dat de maatregel noodzakelijk is voor de kwaliteit van hoger onderwijs. Wat als het comité wel concludeert dat er sprake is van schending van het recht op onderwijs? Dan is er evengoed niet zo veel aan de hand. ‘Juridisch gezien kan een dergelijk VN-comité niet veel meer doen dan advies geven’, vertelt Roel Schutgens, hoogleraar Rechten. Een comité van de VN weegt op basis van zeven voorwaarden af of het plan voor een sociaal leenstelsel aangepast moet worden aan het internationale verdrag. ANS heeft, op basis van het onderzoeksrapport van Bussemaker, de voorwaarden van het veelbesproken VN-verdrag eens voor je op een rijtje gezet. 1. Het leenstelsel is een tijdelijke maatregel die slechts geldt tijdens de periode van economische crisis. Het sociaal leenstelsel is geïntroduceerd als maatregel om de kwaliteit van het onderwijs te kunnen blijven garanderen. Door de invoering van het leenstelsel zou er meer geld beschikbaar komen voor de kwaliteit van onderwijs en onderzoek. Het gaat in de huidige plannen echter niet om een tijdelijke regeling die tijdens de crisis geldt. Dit is een logische vervolgstap op eerdere maatregelen van de overheid. Aan deze voorwaarde wordt dus niet voldaan. 2. Het leenstelsel is noodzakelijk en proportioneel. De alternatieve maatregelen zijn uitvoerig onderzocht en het niet nemen van de maatregel is schadelijker dan de ESC-rechten. Uit het rapport blijkt dat de alternatieven voor de bekostiging van kwaliteit van onderzoek en onderwijs niet uitvoerig zijn onderzocht. Er is alleen maar gekeken naar de mogelijkheden binnen het sociaal leenstelsel. Het kabinet stelt dat het leenstelsel een noodzakelijke maatregel is waardoor het niet invoeren ervan schadelijk is voor de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek. Als het kabinet duidelijk kan maken dat de maatregel noodzakelijk is, wordt aan deze voorwaarde gedeeltelijk voldaan. 3. Getroffen groepen zijn betrokken bij het onderzoek van voorgestelde maatregelen en alternatieven. Alle landelijke studentenvertegenwoordigers zijn betrokken het onderzoek. Aan deze voorwaarde is dan ook voldaan. 4. De impact van de maatregel op de verwezenlijking van het recht is onderzocht. Nederland interpreteert het streven naar kosteloosheid van het hoger onderwijs waarschijnlijk als het garanderen van de toegankelijkheid daarvan. Als blijkt dat door het invoeren van het leenstelsel de toegankelijkheid van het hoger onderwijs wordt beperkt, stelt het comité dat de VN de maatregel waarschijnlijk zal beschouwen als een stap terug. Omdat het comité waarschijnlijk de kostenverhoging gaat afwegen tegen de kwaliteit van het onderwijs, zal de regering moeten laten zien dat het leenstelsel noodzakelijk is om de kwaliteit van het onderwijs te garanderen. Als zij dit aannemelijk kan maken door de vrijgekomen middelen te investeren in het hoger onderwijs, zal deze voorwaarde waarschijnlijk als voldaan worden beschouwd. 5. Het beleid mag niet discriminerend zijn en moet ongelijkheden beperken. Het sociaal leenstelsel zou volgens het kabinet niet direct discriminerend zijn omdat de aanvullende beurs blijft bestaan. De studenten uit gezinnen met een lager inkomen zouden door de extra ondersteuning dus alsnog het hoger onderwijs kunnen. Omdat gespeeld kan worden met de rentepercentages is ook de aflossing van de lening inkomensafhankelijk. Het leenstelsel brengt echter wel risico’s mee voor de toegankelijkheid voor studenten uit gezinnen met een lager inkomen. Omdat beloofd is dat de instroom wordt gemonitord, zal ook dit punt waarschijnlijk geen problemen opleveren. 6. Het leenstelsel tast het recht op onderwijs niet aan. Als blijkt dat door het sociaal leenstelsel de financiële toegankelijkheid van het hoger onderwijs wordt beperkt, wordt het recht op onderwijs aangetast. Door de beloofde monitoring wordt ook op dit punt aan de voorwaarde voldaan. 7. Er heeft een onafhankelijke beoordeling van de maatregelen plaatsgevonden op nationaal niveau. Zolang de Nederlandse wetgevingsprocedure is gevolgd, wordt aan deze voorwaarde voldaan. Niet alle voorwaarden kunnen zomaar worden afgevinkt. Als de overheid kan aantonen dat het hoger onderwijs toegankelijk blijft voor iedereen, en dat de kwaliteit van het onderwijs ook echt omhoog gaat, zal er geen negatief advies klinken vanuit de VN. Dit is wel een teken dat de neuzen van de VN en Nederland niet dezelfde kant op wijzen. Het internationale verdrag is echter niet afdwingbaar bij de Nederlandse rechter omdat die het protocol te vaag vindt. Schutgens: ‘Klagen bij een mensenrechtencomité kan, maar het zijn geen rechters die Nederland iets kunnen opleggen.’

 

Gisteren is de Rijksbegroting voor 2015 gepresenteerd. De raming laat niet veel nieuws onder de zon zien en de beloofde extra investeringen in het hoger onderwijs vallen tegen. De begroting lag eigenlijk al op straat, omdat deze gebaseerd is op eerder gesloten akkoorden. Het grootste nieuws van Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, is de HO-tour die in het najaar van 2014 van start gaat. De afschaffing van de basisbeurs gaat de komende jaren ook geen extra geld opleveren. Sterker nog: hogescholen en universiteiten mogen de komende drie jaar zelf 200 miljoen per jaar inleggen. Harde afspraken over deze investering zijn er niet. De landelijke studentenvakbonden zijn teleurgesteld in de nieuwe begroting. De LSVb laat gefrustreerd weten dat de basisbeurs verdwijnt, maar dat er geen cent extra in onderwijs wordt gestoken. Het Interstedelijk Studenten Overleg vindt daarnaast dat het voor de studenten die meer moeten betalen helder moet zijn wat zij hiervoor terugkrijgen. Onderzoek en innovatie kunnen wel rekenen op extra investeringen, voor innovatie wordt zelfs honderd miljoen euro per jaar meer uitgetrokken. Ook wordt in de nieuwe Rijksbegroting geld uitgetrokken voor een experiment met flexibel deeltijdonderwijs, hier komt negen miljoen voor vrij.

 

Universitair afgestudeerden hebben meer kans op het behoud van hun baan dan hbo- of mbo-afgestudeerden, dat maakte de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) gisteren bekend  in hun jaarlijkse rapport Education at a glance (.pdf). In dit rapport vergelijkt de OESO verschillende industrielanden, waaronder 21 EU-landen, op onderwijsgebied. In deze editie van het rapport richt de OESO zich vooral op de effecten van de economische crisis en de gevolgen hiervan op het onderwijs. Wat hierbij opvalt, is dat de crisis universitair opgeleiden het minst hard treft. Waar de werkloosheid onder laagopgeleiden tussen 2008 en 2011 steeg met 3,8 procentpunten, steeg die onder hoogopgeleiden met 1,5 procentpunt. Minister van Onderwijs Jet Bussemaker schreef in een brief (.pdf) naar de kamer over dit rapport. Zij meldt dat ook tijdens de crisis een hogere opleiding een betere kans op een baan biedt. Daarnaast behoort Nederland nog steeds tot de landen met het laagste werkloosheidspercentage. Opvallend is dat zij pleit voor het investeren in onderwijs, na de talloze eerdere bezuinigingen. Een hoge onderwijskwaliteit gaat samen met hoge kosten, maar brengt ook maatschappelijke baten met zich mee en moet worden afgewogen tegen andere onderwijsuitgaven, zo schrijft ze. De volledige impact van de crisis op onderwijs is nu nog niet te beoordelen, maar wordt in komende edities van Education at a glance verder toegelicht.