ANS

Volgens staatssecretaris Zijlstra zijn studenten redelijk goed op de hoogte van de maatregelen in het hoger onderwijs. 94 procent kent de langstudeerboete en weet wat deze inhoudt. Vier op de vijf weet dat het volgen van een tweede studie veel duurder gaat worden. Uit de overige cijfers blijkt dat studenten helemaal niet zo goed weten wat er op stapel staat. 37 procent van de studenten weet namelijk niet dat Halbe van plan is om de studiefinanciering in de masterfase te vervangen door een sociaal leenstelsel. Dat het OV-recht wordt beperkt tot slechts een uitloopjaar, is bij meer dan de helft van de studenten onbekend. Zodra het wetsvoorstel 'Studeren is investeren' door de Tweede Kamer is, gaat DUO studenten verder informeren. Zo komt er een speciale nieuwsbrief en wordt er een leuk interactief dingetje ontwikkeld waarmee iedereen zijn eigen situatie kan bekijken. Landelijke behartigers van studentenbelangen roepen al maanden dat de informatievoorziening tekort schiet.

 

Na afschaffing van de basisbeurs en het op handen zijnde leenstelsel onstond er vandaag commotie over de maatregelen. Nadat Thom de Graaf van de hbo-raad donderdag aan De Telegraaf aangaf liever een herinvoering van de sanctie te zien dan het invoeren van een leenstelsel voor studenten, vertelde Kai Heijneman dat alles beter is 'dan 13.000 euro studiefinanciering wegnemen van elke student nog voordat hij of zij begint'. Een opmerkelijke uitspraak, aangezien met name de LSVb afgelopen tijd hard heeft gevochten voor de afschaffing van de boete. Nu geeft Heijneman aandat hij liever 3000 euro achteraf opgelegd ziet bij enkele studenten dan 13.000 euro standaard bij iedere student. Thijs van Reekum, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), reageert verbaasd. 'Ik heb eerder deze weekaangegeven dat die twee maatregelen wat mij betreft los van elkaar staan. Het leenstelsel is er gekomen omdat zowel PvdA als VVD voor deze maatregel waren, de boete kwam er op basis van beleid van het vorige kabinet. Het is niet zo dat het een voor het ander wordt ingewisseld. De LSVb heeft zich hier toen bij aangesloten, dus ik snap niet dat ze nu met deze uitspraak komen.' Van Reekum begrijpt wel dat veel studenten liever een boete van 3000 euro hebben dan een verhoging van de studielast met 13.000 euro, maar vindt dit geen reden om zich voor de boete uit te spreken. 'We hebben drie jaar lang gestreden tegen dit onrechtvaardige beleid.' Zowel de hbo-raad als LSVb benadrukkendat zij nu niet pleiten voor een herinvoering van de langstudeermaatregel en zij hier dan ook nog steeds op tegen zijn. UPDATE 12:43 uur: Volgens LSVb-voorzitter Kai Heijneman worden zijn uitspraken totaal verkeerd opgevat. 'Ik heb enkel gezegd dat ik wat nu gebeurt een nog slechtere optie is. Het liefst hebben wij dat er niet wordt bezuinigd op onderwijs. Nu dit onvermijdelijk toch gaat gebeuren, is alles beter dan het leenstelsel, dus ook de langstudeerboete. Dan worden in ieder geval geen groepen uitgesloten van onderwijs. Beide opties zijn echter onacceptabel en wij kijken graag naar andere alternatieven.'

 

De langstudeerboete wordt definitief teruggedraaid. Dat hebben Mark Rutte en Diederik Samsom in een zojuist bijeengelegde persconferentie bevestigd. De financiering wordt niet uit het hoger onderwijs gehaald, maar uit het vitaliteitspakket voor werkende ouderen. Dit alles maakt deel uit van een deelakkoord (.pdf) van de twee formerende partijen over de begroting voor 2013. Morgen wordt de begroting in de Tweede Kamer behandeld. Het was al lang duidelijk dat Den Haag af wilde van de maatregel die het hoger onderwijs al anderhalf jaar in haar greep heeft. Met horten en stoten werd het verzinsel van het CDA door staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Halbe Zijlstra in 2011 door de strot van Den Haag geduwd. Een jaar geleden kon de SGP nog zorgen voor een jaar uitstel, maar ondanks de grote twijfels van onder andere de Eerste Kamer, hoogleraren en studenten kregen de eerste trage studenten vorige maand een acceptgiro in de bus. Nu is door PvdA en VVD beloofd dat zij hun pecunia terug krijgen. Daarmee komt aan de clowneske langstudeerboete ten langen leste een eind. Over een eventuele invoering van het sociaal leenstelsel is met geen woord gerept. Update 16.10: Aangezien voorzitter Kai Heijneman van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) op vakantie is vertelt niet hij maar vicevoorzitter Karlijn Ligtenberg via de telefoon dat het bestuur van de vakbond blij is dat de 'belachelijke maatregel' is afgeschaft, 'hoewel de langstudeerboete natuurlijk veel te laat is afgeschaft'. De vakbond gaat zich er de komende tijd hard voor maken dat het geld ook daadwerkelijk wordt terugbetaald. 'Als de maatregel met terugwerkende kracht kan worden ingevoerd, kan hij ook met terugwerkende kracht worden afgeschaft. Hoe ze het gaan doen maakt me niet uit. Ik wens ze er erg veel succes mee', aldus Ligtenberg. Het sociaal leenstelsel noemt zij een andere discussie. 'Eerst gaan we dit vieren.'

 

Het is ze niet gelukt, de boete blijft. Er werd vanochtend nog overlegd door de partijen die meededen aan het Kunduz-akkoord, maar ondanks een meerderheid in de Tweede Kamer die zich tegen de langstudeerboete heeft uitgesproken, wordt deze niet ingetrokken. De leider van het CDA, Sybrand van Haersma-Buma, keerde zich vorige week uit het niets tegen de langstudeerboete. Daarmee stortte de fundering onder het plan in en was er plots een meerderheid tegen de boete. De afgelopen dagen is er gezocht naar een financiële dekking, anders wilde Halbe de maatregel niet intrekken. Die blijkt vanochtend tijdens het debat niet te zijn, waardoor studenten die nu een boete in de bus hebben gekregen, deze gewoon moeten betalen. GroenLinks-Kamerlid Tofik Dibi noemt het mislukken van de onderhandelingen over de boete 'een blamage voor het hele parlement'. Hij dient vandaag een tijdelijk plan in om tot 1 januari geen boetes uit te delen. Of er daar een meerderheid voor is, is op dit moment nog niet duidelijk. Later meer. Update 13.40 uur: Er is nog geen meerderheid voor het tijdelijke plan van PvdA en GroenLinks. Een aantal partijen wil dit wel steunen, de VVD wil alleen op zoek naar een eindoplossing. Tofik Dibi wil de Kamer dinsdag bijeen roepen om over de spoedwet van PvdA en GroenLinks te stemmen. Morgen gaat het overleg tussen de fracties verder, Hopelijk leidt dat wel tot daadkracht in Den Haag en wordt de maatregel van tafel geveegd, maar vooralsnog lijkt dat niet te gaan gebeuren.

 

Felle tegenstand vanuit het hoger onderwijs, grootschalige studentenprotesten en een rechtszaak haalden niets uit tegen het plan van demissionair staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Halbe Zijlstra om slome studenten te bestraffen. Door een uitspraak van Sybrand van Haersma-Buma is de langstudeerboete opeens toch op haar grondvesten gaan schudden. GroenLinks-kamerlid Tofik Dibi heeft een spoeddebat geëist over de langstudeerboete nadat de CDA-lijsttrekker gisteren op een lijsttrekkersdebat in Utrecht afstand nam van de boete waardoor ineens een meerderheid van de Tweede Kamer tegen de gewraakte maatregel is. Het debat zou volgende week plaats moeten vinden. In dat geval zou er nog voor 1 september, de datum waarop de regeling ingaat, duidelijkheid komen. Als er een dergelijk debat zal plaatsvinden, is het interessant om te kijken welke posities de partijen zullen innemen. GroenLinks, D66, PvdA, SP en nu dus CDA hebben zich duidelijk uitgesproken tegen de boete. De VVD deelt dit standpunt, maar heeft de actie van Van Haersma-Buma bij monde van woordvoerster hoger onderwijs Anne-Wil Lucas al 'goedkope verkiezingsretoriek' genoemd. Wel staat de VVD open voor een debat, maar de partij zal waarschijnlijk alleen toe willen geven als de langstudeerboete wordt vervangen door een 'sociaal' leenstelsel. De boete dicht immers een gat van 180 miljoen euro, waar een alternatief voor gevonden zal moeten worden. Dit alles gebeurt terwijl veel langstudeerders hun boete al betaald hebben. Onduidelijk is nog of de gedupeerde studenten hun geld teruggestort krijgen wanneer de regeling voor 1 september wordt afgeschaft. Een aantal jongerenorganisaties, waaronder het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), hebben al laten weten er 'niets meer van te snappen' en eisen duidelijkheid. De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) is verheugd met de kamermeerderheid. Voorzitter Kai Heijneman reageert in een persbericht: 'De vlag kan pas echt uit als de Tweede Kamer hierover heeft gestemd. Voor die tijd moet er zo snel mogelijk duidelijkheid komen voor de studenten die hier last van dreigen te krijgen.' Update: In een persbericht hebben het ISO en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) de Tweede Kamer opgeroepen om het amendement van de SGP, dat er een jaar geleden voor zorgde dat de boete 0 euro bedroeg, te verlengen. Dit zou een goede manier zijn om de politieke wil om te zetten in daadkracht. ISO-voorzitter Thijs van Reekum: 'Dit is een eenvoudige manier om ervoor te zorgen dat de wet volgend jaar niet voor langstudeerders gaat gelden.'

 

Beloofd is beloofd: in januarizegde Halbe Zijlstra toe in maart met conclusies te komen uit onderzoek naar deeltijdstudies, die onevenredig hard getroffen worden door de langstudeerboete. Op de valreep voor het eind van de maand zijn die conclusies er dan. Deeltijdstudenten gaan vanaf 2017 hun gehele studie zelf betalen, als het aan de staatssecretaris ligt. Zijlstra wil de staat niet langer mee laten betalen aan het faciliteren van studies voor mensen die naast hun werk of gezin willen doorstuderen. Alleen opleidingen op het gebied van zorg, onderwijs en bepaalde technische studies zullen via een beperkt aantal beurzen uitgezonderd worden van de maatregel. Studentenorganisaties ISO en LSVb zijn fel tegen het voorstel van Halbe, dat morgen in de ministerraad wordt besproken. De Hbo-raad heeft aangegeven zelfs bang te zijn dat deeltijdopleidingen zullen verdwijnen als gevolg van de subsidiestop. Update: Studentenorganisaties LSVb en ISO, de Onderwijsvakbond AOb en het CNV Onderwijs hebben in een gezamenlijke verklaring het voorstel van de staatssecretaris van Onderwijs als 'ondoordacht' bestempeld. Volgens LSVb-voorzitter Pascal ten Have worden er geen concrete acties gepland tegen de nieuwe maatregel. 'Het duurt nog zo' n vijf à zes jaar voordat de maatregel wordt doorgevoerd. In de tussentijd proberen we zoveel mogelijk overleg te plegen om de discussie actueel te houden.'

 

In de week naar aanloop van de verkiezingen kijkt ANS naar curieus campagnemateriaal en standpunten voor studentonderwerpen. Vandaag: hoe zit het nu met die langstudeerboete?Het leek in kannen en kruiken, de langstudeerboete zou worden afgeschaft. Politiek blij, studenten blij, iedereen blij. Niets was echter minder waar. Politieke partijen werden het niet eens over de financiële dekking van het intrekken van de boete. Wat volgde was een wanvertoning in het parlement en de invoering van de boete, waardoor studenten nu tot drieduizend euro bovenop hun collegegeld kunnen overmaken naar het Rijk als ze meer dan een jaar uitloop hebben bij hun bachelor en master. Na 12 september kan het echter zo weer anders zijn, veel partijen zijn nu immers voor het afschaffen van de boete. We zetten de standpunten van de belangrijkste partijen op een rijtje. SP 'De boete voor langstudeerders schaffen we af', aldus het verkiezingsprogramma van de socialisten. Als er een partij is die zich gedurende de periode heeft verzet tegen de boete, dat is het wel de SP bij monde van Tweede Kamerlid Jasper van Dijk. 'Kijk bij studenten naar hun talenten en niet naar hun centen', aldus de onderwijswoordvoerder. CDA Hoewel ze in eerste instantie grondlegger van de boete was, is het CDA voor de afschaffing. Zij rept er in haar verkiezingsprogramma geen woord over, maar lijsttrekker Sybrand Buma startte het hele gedoe rond de boete door er onlangs ineens tegen te zijn. Er zit echter een adder onder het gras bij het CDA, want de christendemocraten hebben zich uitgesproken voor een alternatief, een bindend studieadvies voor de studiefinanciering. Mocht je niet meer dan dertig punten halen, moet je je stufi terugbetalen. D66 D66 beschouwt zichzelf als dé onderwijspartij en zag vanaf de introductie van de boete geen heil in het plan. Alles werd echter anders toen D66 meewerkte aan het Kunduz-akkoord. De sociaal-liberalen maakten toen ineens een draai en ondertekenden het akkoord waarin stond dat de langstudeerboete bleef. Nu voert het weer campagne tegen de boete. PVV Voor de PVV geldt: het moet efficiënter in het hoger onderwijs. Hoewel de partij zich in haar verkiezingsprogramma niet direct uitspreekt over de boete, is het alom bekend dat de partij de boete steunt. De langstudeerboete is een prima maatregel om te zorgen dat studenten niet teveel uitloop hebben en volgens Harm Beertema, onderwijswoordvoerder van de PVV, is er met een uitloopjaar in zowel de bachelor als master nog genoeg ruimte voor bestuurswerk en andere extra-curriculaire activiteiten: de langstudeerboete disciplineert. PvdA De Partij van de Arbeid noemt de langstudeerboete 'onrechtvaardig' en vindt dat deze dan ook van tafel moet. Samen met de SP pleit de PvdA al tijden tegen de langstudeerboete. ChristenUnie Een van de weinige partijen die immer voor de langstudeerboete is geweest. De partij staat echter wel voor een andere vorm van de boete, namelijk een waarbij de hoogte van de boete wordt bepaald door het aantal maanden dat iemand staat ingeschreven in plaats van een peildatum zoals die nu is gehanteerd. GroenLinks Voor GroenLinks geldt eigenlijk hetzelfde verhaal als D66. Het was eerst voor en ten tijde van het Kunduz-akkoord weer tegen. In campagnetijd moet volgens hen de langstudeerboete weer worden afgeschaft. VVD De VVD wil nu ook af van de langstudeerboete, maar niet ten koste van alles. Er moet namelijk een uitruil plaatsvinden: pas als er een sociaal leenstelsel wordt ingevoerd, kan de langstudeerboete verdwijnen, aldus het programma van de liberalen. Meer weten over de standpunten van de partijen? Kom dan de avond voor de verkiezingen naar het hoger onderwijsdebat in LUX.  

 

Wat velen al hadden verwacht is uitgekomen. De VVD en PvdA zijn erover uit dat er een sociaal leenstelsel moet komen, zo bevestigen bronnen rond de kabinetsformatie aan de NOS. De basisbeurs wordt afgeschaft en tienduizenden studenten zullen een schuld moeten opbouwen om deel te nemen aan het hoger onderwijs. Het afschaffen van de langstudeerboete blijkt dus slechts een goedmakertje geweest voor een maatregel die studenten nog verder kaal plukt. In 2014 zou de maandelijkse gift van DUO worden afgeschaft. In tegenstelling tot wat bij de langstudeerboete wel het geval was worden de regels tijdens het spel niet veranderd. Het leenstelsel geldt alleen voor nieuwe studenten, de huidige lichting studenten blijft het onheil bespaard. Of er een tegemoetkoming gaat komen voor studenten met arme ouders, zoals onder andere de HBO-raad wil, is nog niet duidelijk. De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) zegt bij monde van vice-voorzitter Karlijn Ligtenberg 'superwoedend' te zijn over het sluwe spel van PvdA en VVD. Over de telefoon fulmineert Ligtenberg: 'Je gaat niet eerst mooie sier maken met het afschaffen van de langstudeerboete om daarna deze maatregel in te voeren. Dat voelt als een dolk in de rug. We zijn superwoedend, deze maatregel is slecht voor de toegankelijkheid van het onderwijs.' De vakbond zal zich beraden over verder te voeren acties. In een persbericht laat voorzitter van het Interstedelijk Student Overleg (ISO) Thijs van Reekum weten ook niet blij te zijn met het voorstel. Wel vindt ISO het redelijk dat de invoering per cohort wordt doorgevoerd. Van Reekum: 'De vraag is nu wat er gedaan wordt aan een structurele verhoging van de studieschuld met 13 duizend euro en wat dit voor gevolgen heeft voor de toegankelijkheid van het hoger onderwijs.' Er is volgens de organisatie visie nodig op wat er gebeurt met de restschulden van afgestudeerden die niet op tijd terug kunnen betalen.

 

Wederom worden de overheidsmaatregelen omtrent onderwijs van verschillende kanten aangevallen. Enerzijds noemt Sijbolt Noorda, voorzitter van De Vereniging van Universiteiten, in een interview met nu.nl de langstudeerboete een 'ondoordachte maatregel'. Hij benadrukt de verwarring die de boete heeft gezaaid onder studenten en de kosten die het bovendien voor de universiteiten heeft veroorzaakt. Voor de afschaffing van de basisbeurs toont Noorda meer begrip. Deze uitspraken zijn niet bijster verrassend. Hardere klappen kwamen echter ook uit een meer onverwachte hoek: Thom de Graaf, voorzitter van de hbo-raad, spreekt zich uit tegen het sociaal leenstelsel, zoals hij dat eerder al deed tegen de langstudeerdersboete. De oud-burgemeester van Nijmegen zegt dat er naar verwachting 20.000 studenten minder zullen starten aan een hbo-opleiding wanneer de basisbeurs wordt afgeschaft. Dit zou zelfs op kunnen lopen tot 35.000 indien ook de aanvullende beurs wordt geschrapt. Het pijnlijke aan deze uitspraak is dat De Graaf zich hierbij keert tegen het standpunt van zijn eigen partij D66. Campagnevoorlichtster Annelou van Egmond concludeert dat zijn mening op dit punt klaarblijkelijk afwijkt. 'Dit amendement is bij het laatste partijcongres uitvoerig besproken. Dat was het moment geweest waarop de heer De Graaf zijn bezwaren aan had kunnen dragen. Hij was echter niet aanwezig.' Hoewel velen het oneens zijn met de maatregelen, zal de toekomst van de basisbeurs en de langstudeerboete, welke de D66 overigens wel wil afschaffen, toch afhangen van de verkiezingsuitslagen volgende week. VVD, PvdA, GroenLinks en D66 zijn allen voor invoering van het leenstelsel.

 

Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Hoewel we dachten dat het CDA zich wel even koest zou houden na de faal van Sybrand Buma over de langstudeerboete, komt Tweede Kamerlid Sander de Rouwe alweer met een plannetje. Ditmaal een soort bindend studieadvies met betrekking tot de stufi. Studenten moeten elk collegejaar een bepaald aantal studiepunten halen, anders kunnen ze de studiefinanciering inleveren. De Rouwe meldt tegenover het Hoger Onderwijs Persbureau: 'We denken erover om bij de regels van het bindende studieadvies aan te sluiten. We weten dat studenten die in hun eerste jaar minder dan dertig punten halen, de eindstreep waarschijnlijk niet bereiken. Tegen hen zou je kunnen zeggen dat ze hun beurs moeten terugbetalen.' De woordvoerder Onderwijs van de Christendemocraten weet nog niet precies op hoeveel punten de drempel moet komen te liggen, maar hij denkt nu aan dertig. Het plan zou zo'n 300 miljoen euro moeten opleveren. Kai Heijneman, voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), noemt het plan opmerkelijk. 'Hoewel het nog niet helemaal is uitgewerkt lijkt het eigenlijk om hetzelfde idee als de langstudeerboete te gaan. Die kun je met dit plan ieder jaar krijgen, omdat je de studiefinanciering moet inleveren. Bovendien worden studenten met een aanvullende beurs nog harder aangepakt, zij moeten nog meer terugbetalen.' Volgens de LSVb'er is het plan van het CDA niet meer dan een manier om te bezuinigen. 'Ik vraag me af in hoeverre er nog meer prikkels nodig zijn voor de student. Je raakt nu ook al je recht op de OV-kaart kwijt en krijgt maar vier jaar stufi als je te lang doet over je studie.'

 

Naar verluidt wil Halbe Zijlstra de subsidiëring van deeltijdstudies afschaffen. Die beslissing volgt nadat de oppositie in de Eerste Kamer Halbe vroeg na te denken over de uitzonderingspositie van deeltijdstudenten. Het zou oneerlijk zijn om hen op dezelfde manier als andere studenten door de opleiding te jagen. Zij doen immers langer over hun studie dan voltijdstudenten omdat hun vakkenpakket over meer jaren is uitgesmeerd. De oplossing van Halbe is echter wel erg rigoureus. De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap stelde voor de subsidiëring van deeltijdstudies maar gewoon te schrappen. Dit zou betekenen dat de deeltijdstudie voortaan in private handen valt, maar levert het kabinet jaarlijks 300 miljoen euro op. De grootste klappen zouden vallen bij het HBO. Daar vervalt zo'n 250 miljoen aan investeringen, op de universiteiten 'slechts' 50 miljoen. Zijlstra's definitieve plannen zijn nog niet bekend. Wel werd vanuit Den Haag al gereageerd op het bericht. PvdA-Kamerlid Tanja Jadnanansing tweette: 'Zijlstra's oplossing voor deeltijdproblemen: deeltijd afschaffen! Of niet? Zou schandalig zijn. Ik eis duidelijkheid van het kabinet!' Anne-Wil Lucas van de VVD liet juist weten dat ze het interessant vindt om te kijken hoe de financiering van deeltijdstudies anders vormgegeven kan worden.

 

Gisteren kondigden de Jonge Socialisten (JS) aan dat ze vandaag in verschillende steden de straat op zouden gaan om te protesteren tegen de langstudeerboete. De demonstraties zijn bedoeld als steuntje in de rug van de studentenorganisaties die vandaag de rechtszaak tegen de Halbeheffing zijn begonnen. Verkleed als langstudeerpolitie deelt de JS studieboetes uit aan nietsvermoedende studenten. In Groningen werd een van de protesten door de politie beëindigd. De Groningse afdeling van de Politieke Jongerenorganisatie hing vanmorgen een groot spandoek van zeven bij tien meter aan de Martinitoren. 'Snoei in bomen, niet in het onderwijs', was de letterlijke boodschap. De Groningse politie was niet blij met de actie en verwijderde het spandoek binnen drie kwartier. Twee Jonge Socialisten zijn gearresteerd. Foto: OogTV

 

Vorige week berichtten wij over het LMSO dat het niet eens was met de bezuinigingen van onze grote vriend Halbe Zijlstra. Zij maakten zich hard voor de geneeskundestudenten, die naar eigen zeggen onevenredig hard getroffen werden. Zij krijgen nu bijval uit een andere geneeskundige hoek. Een groep masterstudenten Diergeneeskunde uit Utrecht overweegt juridische stappen te ondernemen tegen de bewindsman. De hamstersnijders hebben in het najaar van 2011 hun situatie al aan Zijlstra proberen aan te kaarten. De faculteit Diergeneeskunde adviseerde voorheen studenten ingeschreven te blijven bij de faculteit tijdens het wachten op coschappen, om zo extra geld te vangen als compensatie voor de wachttijd. Dit had tot gevolg dat veel molratonderzoekers in spé flink over de zes jaar studie heen gingen. Gert-Jan Verhoef (achtstejaars Diergeneeskunde) zegt: ‘Nu worden we gepakt door de staat omdat we ingeschreven bleven tijdens de wachttijd’. Een medewerker van Zijlstra liet weten aan de toekomstige paardendoktoren dat er geen uitzondering wordt gemaakt met de langstudeerboete. Volgens de ambtenaar heeft elke studie slechts één uitloopjaar, of het nu gaat om een zesjarige doctoraalstudie of een éénjarige master. Onderwijsadvocaat Willem Lindeboom schat de kansen op een positieve afloop van de eventuele rechtszaak op 40%. Lindeboom: ‘De juridische argumenten zijn goed, maar het vraagt ook moed van een rechter om een uitzondering te maken op een wet die door de Eerste en Tweede Kamer is aangenomen’ Lindeboom rekent voor zijn diensten als advocaat in de eventuele zaak tegen Halbe slechts één jaar langstudeerboete.

 

Het Groningse Advocatenkantoor BoutOveres betaalt geen cent terug aan de studenten die bij hen procedeerden tegen de langstudeerboete. De advocaten in kwestie vroegen 40 euro per zaak, 'een uurtarief waarvoor de meeste mensen in Nederland niet aan het werk willen gaan', aldus Jan Hein Mastenbroek van BoutOveres. Nu Halbes boete van de baan is, hebben de studenten in kwestie echter geen bal meer aan de advocaten. De 40 euro is weggegooid geld. BoutOveres vroeg naast het starttarief nog eens 200 euro bij een succes, wat niemand hoefde te betalen. In totaal zijn er slechts zeventig van de vijfhonderd bezwaren die naar de universiteiten zijn gestuurd behandeld, dat zorgde voor een extra dikke portemonnee van de advocaten. Toch heeft nog niet elke bezwaarmakende student betaald. Mastenbroek:'Wij gaan ervan uit dat de studenten dat alsnog wel zullen doen. Dat is wel zo reëel'

 

Langstudeerders hoeven zich geen zorgen te maken dat hun Sinterklaas- en kerstuitgaven drastisch ingeperkt moeten worden. Boetebetalers hebben, als het een beetje meezit, hun geld voor 1 december terug. Dat zei Halbe Zijlstra vanmiddag nadat VVD en PvdA definitief instemden met het deelakkoord waarin de maatregel wordt afgeschaft. Het streven is om alle langstudeerders uiterlijk 1 december terug te betalen, maar dat is niet simpel, want het hangt van de instellingen af of ze de boete ook daadwerkelijk zo snel kunnen terugstorten. Het is dus gebeurd, het gedrocht van de langstudeerboete is defintief van de baan, waarmee een regelrechte soap tot een einde komt. Een hersenspinsel dat studenten efficiënter moest laten studeren, maar dat op protest en meer protest kon rekenen, tot aan de rechtszaal, waar studenten geen gelijk kregen. En toen het verkiezingstijd werd, trok het CDA er dan ook de stekker uit, waarna een grote faal van de Tweede Kamer ervoor zorgde dat de boete in eerste instantie door zou gaan. Gelukkig maakten de heren Rutte en Samsom er een einde aan. Dan is het nu hopen dat ze er geen sociaal leenstelsel voor in de plaats laten komen, al lijkt dat onvermijdelijk.

 

Studenten die door een dreigende langstudeerboete nalieten zich in te schrijven voor het studiejaar 2012/2013 mogen dat alsnog doen. De Vereniging van Nederlandse Universiteiten (VSNU) liet weten dat in principe alle universiteiten hier positief tegenover staan. Volgens Martijn Gerritsen, woordvoerder van het College van Bestuur, geeft ook de RU studenten de kans om zich alsnog in te schrijven. 'We stellen ons heel welwillend op, maar het moet wel ingepast kunnen worden in een opleidingstraject. Wanneer een student bijvoorbeeld veel belangrijke werkcolleges heeft gemist die niet meer in te halen zijn, wordt het lastig. De Examencommissie zal daarom per student op zeer coulante wijze bekijken of herinschrijving ingepast kan worden. De inschrijvingen zullen echter niet met terugwerkende kracht plaatsvinden vanaf 1 september, maar vanaf 1 oktober.' Doordat de VSNU liet weten dat ze in principe meewerkt, wordt er gehoor gegeven aan de oproep van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Niet alle universiteiten hebben dezelfde eisen voor een herinschrijving, maar in het algemeen moet de student in kwestie in het collegejaar 2011/2012 al langstudeerder zijn geweest of in ieder geval in zijn uitloopjaar hebben gezeten. Ook moeten ze zich inschrijven voor dezelfde opleiding als het studiejaar ervoor.

 

De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) doet een oproep aan alle Nederlandse hogescholen en universiteiten om de uiterlijke inschrijfdatum van 1 oktober uit te stellen. Langstudeerders hebben zich uitgeschreven, omdat zij de toen nog geldige langstudeerboete niet konden betalen. Karlijn Ligtenberg, vice-voorzitter van LSVb: 'We kregen duidelijke signalen van studenten die dolgraag verder wilden studeren, maar de boete van 3000 euro simpelweg niet op konden brengen.' Op maandag, toen deze groep langstudeerders zich tot hun grote verdriet gedwongen hadden uitgeschreven, huppelden Diederik Samson en Mark Rutte hand in hand uit hun achterkamertje en maakten ze opgewekt bekend dat de boete wordt afgeschaft met terugwerkende kracht. Net een dag te laat, zo blijkt nu. Hoeveel trage studenten op deze manier de dupe zijn geworden van de evenzo trage politiek kan Ligtenberg niet inschatten. 'Ik kan geen exacte cijfers noemen, maar of het er nou 1 of 10 duizend zijn, deze studenten moet de tijd worden gegund zich opnieuw in te schrijven.' Ligtenberg hoopt van harte dat er gehoor wordt gegeven aan de oproep. Ze heeft goede hoop: 'Hogescholen en universiteiten willen hun studenten ook niet verliezen aan de langstudeerboete, zeker niet omdat ze hen al een aantal jaren hebben opgeleid.'  

 

Langstudeerboete.nu, het online meldpunt voor klachten over de langstudeerboete heeft al 150 klachten binnen, dat meldt Trouw. Daarnaast hebben meer dan 1000 studenten om informatie gevraagd. Sinds afgelopen vrijdag is het site in de lucht. Het meldpunt is opgericht door studentenorganisaties LSVb, ISO en LKvV. De langstudeerboete geldt voor mensen die meer dan een jaar uitlopen op hun bachelor of master. Zij moeten per jaar 3000 euro extra collegegeld betalen. De reden voor het initiatief van de studentenorganisaties is dat er veel mis gaat met de boete; veel studenten die geen boete zouden moeten krijgen, ontvangen toch een brief waarin staat dat ze moeten betalen. Alle klachten, vragen en bezwaren die binnenkomen worden opgeslagen in een zwartboek, dat de studentenorganisaties uiteindelijk aan de politiek willen overhandigen.

 

Sinds de start van het collegejaar afgelopen maandag, kent Nederland de eerste studenten met een langstudeerboete. De moeizaamheid waarmee de boete tot stand kwam, staat ons allemaal nog helder voor ogen en ook na de definitieve invoering is er het laatste woord nog niet over gesproken. Omdat er onder studenten nog veel onduidelijkheid is over de boete en omdat DUO er een potje van maakt, hebben studentenorganisaties Het Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) vandaag de website langstudeerboete.nu online gezet. Op de website kunnen studenten klachten indienen, vragen stellen en meer lezen over de boete en over het indienen van bezwaarschriften. Vragen zullen ze zeker hebben, aangezien Studielink stelselmatig verkeerde brieven stuurt aan de verkeerde studenten. Zo ontvingen studenten die geen boete hoeven te betalen aanmaningen, terwijl studenten die wel onder de voorwaarden vallen nog niks hebben gehoord. Dit beweerde Thijs van Reekum, de voorzitter van het ISO, vanmorgen bij de lancering van de website.

 

Voor 18 procent van de Nederlandse studenten is de langstudeerboete van invloed op hun studiekeuze. Dat blijkt uit de resultaten van een landelijke enquête die op 15 universiteiten en hogescholen is uitgevoerd onder 5497 studenten. De enquête naar studiedruk was opgesteld naar aanleiding van de bezuinigingsmaatregelen zoals de langstudeerboete en het vervallen van de basisbeurs in de masterfase. Uit het onderzoek blijkt verder dat 40 procent van de Nederlandse studenten wel eens studiestress ervaart. De stress wordt groter naarmate de student ouder wordt en de druk is groter bij masterstudenten dan bij bachelorstudenten. 18 procent van de studenten geeft aan dat hun besluit over het volgen van een master wordt beïnvloed door de bezuinigingsmaatregelen. Van alle bachelorstudenten ziet zelfs 8 procent af van een master. Landelijk betekent het dat zo'n veertigduizend studenten hun studie inkorten om deze redenen. Het lijkt staatssecretaris Zijlstra allemaal weinig te boeien. In een reactie op de onderzoeksresultaten en de stress onder studenten zegt hij dat een beetje stress 'helemaal niet erg' is, want 'daar krijg je straks als je werkt ook mee te maken'. Daarnaast begrijpt hij niet dat studenten geen master zouden doen: 'Voor een eenjarige master heb je twee jaar de tijd, voor een tweejarige, drie jaar'. Tijd zat dus, aldus Halbe. Daarnaast benadrukt hij dat de langstudeerboete een bewustere studiekeuze van studenten beoogt.