ANS

Universiteiten hebben, als het aan een advies van een stuurgroep van het Ministerie van Onderwijs ligt, in de toekomst genoeg aan een beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs op instellingsniveau. Of het onderwijs aan de eisen voldoet, wordt dan niet meer per opleiding apart bekeken. Jip Mennen (21), student Politicologie, is van mening dat de beoordeling per opleiding belangrijk is om de waarde van een universitair diploma te garanderen. De Radboud Universiteit wil af van de opleidingsaccreditatie, waarbij opleidingen los worden beoordeeld. De accreditaties die de kwaliteit van het onderwijs waarborgen, dreigen op advies van een stuurgroep aan minister Bussemaker van Onderwijs te verdwijnen. Deelname aan een pilot waarbij de RU alleen op instellingsniveau van de kwaliteit van het onderwijs wordt beoordeeld, ziet de RU wel zitten. Dit zet echter de kwaliteit van het onderwijs op de tocht en kan de waarde van een diploma in de toekomst laten wankelen. De RU was in 2011 een van de eerste universiteiten die wilde deelnemen aan de instellingsaccreditatie, die naast de beoordeling op opleidingsniveau plaatsvindt. Deelname aan een controle van het onderwijs op instellingsniveau zou namelijk de bureaucratische lasten op opleidingsniveau moeten verminderen. Wanneer instellingen positief uit de instellingsaccreditatie komen, zou enkel een lichte controle bij de individuele opleidingen genoeg zijn, beloofde de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Opleidingsaccreditaties zijn in het leven geroepen om de kwaliteit van het onderwijs te kunnen garanderen. Elke zeven jaar moet een opleiding aantonen dat zij het niveau heeft dat je van een bachelor of master mag verwachten. Op deze wijze wordt gegarandeerd dat wij als studenten met een waardevol diploma de arbeidsmarkt op kunnen gaan. De RU valt jaar na jaar in de prijzen en draagt met trots de titel 'Beste brede universiteit'. Dat is een mooi oordeel op instellingsniveau. De accreditatie die in 2014 plaatsvond, bewees echter dat dit zich niet altijd laat vertalen naar alle opleidingen. In 2014 ontving de bachelor Algemene Cultuurwetenschappen een onvoldoende. Verbazing alom, bleek uit de berichten in de media. De opleidingscoördinator stelde zelfs het volgende: 'Zoiets is niet leuk om te horen. We waren best verbaasd. We krijgen namelijk al jaren goede recensies van studenten.' Pijnlijk is dat in een systeem dat enkel nog werkt met een instellingsaccreditatie, het deze mensen zijn die hun opleiding kritisch moeten evalueren. Studenten en docenten moeten in de nieuwe situatie gezamenlijk het niveau handhaven, zonder de hulp van een kritische buitenstaander. Juist de externe mensen kunnen een spiegel voorhouden en aanzetten tot een discussie over de kwaliteit van het geboden onderwijs. Bas Kortmann, voormalig rector van de RU, haalde tijdens de opening van het academische jaar flink uit naar de NVAO. De beoordelers zouden niet bijdragen aan de verbetering van de kwaliteit van opleidingen, maar worden ervaren als agenten, op zoek naar mogelijkheden om een bekeuring uit te delen. 'Waarom schaffen we de opleidingsaccreditatie niet af? Zeker als het onderwijskwaliteitssysteem op orde is, zijn universiteiten zeer wel in staat de kwaliteit van de opleidingen te bewaken en verbeteren.' Maar is het zo rooskleurig? Naast het argument dat ik net aandroeg, kunnen we ook wijze lessen trekken uit de ervaringen van onze zuiderburen. In Vlaanderen wordt al gewerkt met enkel instellingsaccreditaties en de uitwerkingen daarvan zijn verre van ideaal. De koepel van Nederlandse universiteiten oordeelde al dat 'wat ze daar doen helemaal niet verstandig is'. En de studenten? Zowel landelijk als op internationaal niveau hebben de studentenorganisaties ISO en LSVb duidelijk stelling ingenomen tegen het loslaten van de opleidingsaccreditatie. Een resolutie afkomstig van beide vertegenwoordigers riep de Nederlandse regering op vast te houden aan de opleidingsaccreditatie. Zowel het risico van het achterblijven van enkele opleidingen op het gewenste niveau, als het belang van een discussie over de kwaliteit van het onderwijs dat wordt geboden, werden hierin aangehaald. De resolutie werd aangenomen door de European Students Union, een Europees verbond van 47 studentbelangenorganisaties uit 39 landen. De VSNU zet de deur open voor de medezeggenschap op instellingsniveau. Zij zouden moeten instemmen met eventuele deelname aan de pilot, waarvan nog onbekend is wanneer die start. Het zal dus aan de Universitaire Studentenraad zijn de onderwijskwaliteit van onze opleidingen te beschermen. Uiteindelijk willen we allemaal met een waardevol diploma de wijde wereld in. Een kritische controle op het juiste niveau is daar onmisbaar voor.

 

Na afschaffing van de basisbeurs en het op handen zijnde leenstelsel onstond er vandaag commotie over de maatregelen. Nadat Thom de Graaf van de hbo-raad donderdag aan De Telegraaf aangaf liever een herinvoering van de sanctie te zien dan het invoeren van een leenstelsel voor studenten, vertelde Kai Heijneman dat alles beter is 'dan 13.000 euro studiefinanciering wegnemen van elke student nog voordat hij of zij begint'. Een opmerkelijke uitspraak, aangezien met name de LSVb afgelopen tijd hard heeft gevochten voor de afschaffing van de boete. Nu geeft Heijneman aandat hij liever 3000 euro achteraf opgelegd ziet bij enkele studenten dan 13.000 euro standaard bij iedere student. Thijs van Reekum, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), reageert verbaasd. 'Ik heb eerder deze weekaangegeven dat die twee maatregelen wat mij betreft los van elkaar staan. Het leenstelsel is er gekomen omdat zowel PvdA als VVD voor deze maatregel waren, de boete kwam er op basis van beleid van het vorige kabinet. Het is niet zo dat het een voor het ander wordt ingewisseld. De LSVb heeft zich hier toen bij aangesloten, dus ik snap niet dat ze nu met deze uitspraak komen.' Van Reekum begrijpt wel dat veel studenten liever een boete van 3000 euro hebben dan een verhoging van de studielast met 13.000 euro, maar vindt dit geen reden om zich voor de boete uit te spreken. 'We hebben drie jaar lang gestreden tegen dit onrechtvaardige beleid.' Zowel de hbo-raad als LSVb benadrukkendat zij nu niet pleiten voor een herinvoering van de langstudeermaatregel en zij hier dan ook nog steeds op tegen zijn. UPDATE 12:43 uur: Volgens LSVb-voorzitter Kai Heijneman worden zijn uitspraken totaal verkeerd opgevat. 'Ik heb enkel gezegd dat ik wat nu gebeurt een nog slechtere optie is. Het liefst hebben wij dat er niet wordt bezuinigd op onderwijs. Nu dit onvermijdelijk toch gaat gebeuren, is alles beter dan het leenstelsel, dus ook de langstudeerboete. Dan worden in ieder geval geen groepen uitgesloten van onderwijs. Beide opties zijn echter onacceptabel en wij kijken graag naar andere alternatieven.'

 

Studenten zullen vanaf 1 januari 2012 altijd in- en uit moeten checken bij de NS. Dat kondigde het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) in een twitterbericht aan. Ook al heeft de student op dat moment recht op vrij reizen, dan nog krijgt deze een boete wanneer er niet is ingecheckt. Eerder meldden we nog dat inchecken vanaf eind 2012 verplicht zou worden. NS-woordvoerder Eric Trinthamer vertelt aan het Utrechtse nieuwsplatform DUB dat de NS de student in een campagne zullen voorlichten over de nieuwe regels. De student zal tegemoet worden gekomen door een coulanceperiode in te lassen, waarin de student nog geen boete, maar een waarschuwing zal krijgen. Hoewel de NS niet willen bevestigen dat de nieuwe regels in januari worden ingevoerd, lijkt het erop dat de plannen doorgaan. Het ISO is onlangs geïnformeerd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en NS over de invoer van het verplichte in- en uitchecken. De NS zal binnenkort meer bekend maken, aldus Trinthamer. Sebastiaan Hameleers, voorzitter van het ISO, bevestigt dat het ministerie en de NS dit aan de studentenvakbond aankondigden. 'Op zich is het begrijpelijk dat de regels voor alle vervoerders op één lijn worden getrokken. Wij hebben echter wel onze twijfels over de boete tijdens het vrij reizen.' Het liefst ziet het ISO een systeem waarbij studenten de boete terug kunnen vragen, zoals bij de voormalige kaart het geval was wanneer de reiziger deze vergeten was. Update: Vandaag bevestigt de NS dat incheken vanaf 1 januari 2012 verplicht is. Eind januari of februari evalueert de vervoerder of de maatregel naar behoren werkt, tot die tijd zullen conducteurs nog geen boetes uitdelen aan studenten die vergeten in te checken. Vanaf vandaag start ook een voorlichtingscampagne om studenten te attenderen op de veranderde regel.

 

Felle tegenstand vanuit het hoger onderwijs, grootschalige studentenprotesten en een rechtszaak haalden niets uit tegen het plan van demissionair staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Halbe Zijlstra om slome studenten te bestraffen. Door een uitspraak van Sybrand van Haersma-Buma is de langstudeerboete opeens toch op haar grondvesten gaan schudden. GroenLinks-kamerlid Tofik Dibi heeft een spoeddebat geëist over de langstudeerboete nadat de CDA-lijsttrekker gisteren op een lijsttrekkersdebat in Utrecht afstand nam van de boete waardoor ineens een meerderheid van de Tweede Kamer tegen de gewraakte maatregel is. Het debat zou volgende week plaats moeten vinden. In dat geval zou er nog voor 1 september, de datum waarop de regeling ingaat, duidelijkheid komen. Als er een dergelijk debat zal plaatsvinden, is het interessant om te kijken welke posities de partijen zullen innemen. GroenLinks, D66, PvdA, SP en nu dus CDA hebben zich duidelijk uitgesproken tegen de boete. De VVD deelt dit standpunt, maar heeft de actie van Van Haersma-Buma bij monde van woordvoerster hoger onderwijs Anne-Wil Lucas al 'goedkope verkiezingsretoriek' genoemd. Wel staat de VVD open voor een debat, maar de partij zal waarschijnlijk alleen toe willen geven als de langstudeerboete wordt vervangen door een 'sociaal' leenstelsel. De boete dicht immers een gat van 180 miljoen euro, waar een alternatief voor gevonden zal moeten worden. Dit alles gebeurt terwijl veel langstudeerders hun boete al betaald hebben. Onduidelijk is nog of de gedupeerde studenten hun geld teruggestort krijgen wanneer de regeling voor 1 september wordt afgeschaft. Een aantal jongerenorganisaties, waaronder het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), hebben al laten weten er 'niets meer van te snappen' en eisen duidelijkheid. De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) is verheugd met de kamermeerderheid. Voorzitter Kai Heijneman reageert in een persbericht: 'De vlag kan pas echt uit als de Tweede Kamer hierover heeft gestemd. Voor die tijd moet er zo snel mogelijk duidelijkheid komen voor de studenten die hier last van dreigen te krijgen.' Update: In een persbericht hebben het ISO en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) de Tweede Kamer opgeroepen om het amendement van de SGP, dat er een jaar geleden voor zorgde dat de boete 0 euro bedroeg, te verlengen. Dit zou een goede manier zijn om de politieke wil om te zetten in daadkracht. ISO-voorzitter Thijs van Reekum: 'Dit is een eenvoudige manier om ervoor te zorgen dat de wet volgend jaar niet voor langstudeerders gaat gelden.'

 

Volgens de Telegraaf is het zeer waarschijnlijk dat studenten gratis kunnen blijven reizen. Diverse bronnen rond de huidige onderhandelingen tussen de overheid en vervoerders bevestigen dit. Veel reden om te juichen hebben studenten echter niet. Het studentenreisrecht blijft ongewijzigd op voorwaarde dat er een akkoord wordt bereikt over een leenstelsel. D66 en GroenLinks zitten momenteel samen met de coalitie rond de tafel om de invulling van het leenstelsel te bepalen. Het hele circus rondom de plannen van Bussemaker is daarmee opnieuw begonnen. Als de partijen het eens worden, zou dit betekenen dat de student gratis kan blijven reizen, maar wel zijn stufi verliest en er dus netto op achteruit gaat. Eerder leek het het er nog op dat het gratis reizen zou worden afgeschaft door de geplande bezuinigingen in het regeerakkoord. Studenten zouden het dan moeten doen met een kortingskaart. Plannen voor het leenstelsel strandden eerderin onderhandelingen met D66 en GroenLinks. Update 27 mei 10.16: Onder andere de Volkskrant bericht vanochtend dat het kabinet 200- tot 300 miljoen euro zal uittrekken zodat de oppositie (GroenLinks en D66) akkoord zal gaan met het leenstelsel. Dit geld moet ervoor zorgen dat studenten uit armere gezinnen ook kunnen studeren. Zij krijgen dan wel een beurs, evenals kinderen met afwezige of weigerachtige ouders. Studenten die wel moeten lenen, krijgen langer de tijd om hun schuld af te lossen, namelijk dertig tot veertig jaar. Dit lijkt wellicht positief, maar met een langere aflostermijn komt ook een hogere schuld. In plaats van de huidige vijftien jaar voor het afbetalen van de lening, krijgen studenten nu ongeveer twee keer zoveel tijd. In de praktijk betekent dit echter dat de rente voor de schuld langer oploopt en je er dus ook langer aan vastzit. Volgens Ruud Nauts, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is het leenstelsel een politieke keuze waar het ISO niet achter staat. 'Ondanks de afzwakking van het leenstelsel gaat de maatregel veel te ver. Het gaat veel meer geld kosten dan het oplevert.' Ook over de langere aflostermijn is Nauts niet te spreken: 'Het is zeker geen voordeel, op deze manier hangt er langer een schuld boven je hoofd. Bovendien, wat als mijn kinderen later willen gaan studeren en mijn investering zich dan helemaal niet heeft uitbetaald?' Update 28 mei 17.37: Het akkoord is er nu definitief door. Dit meldt nu.nl. De basisbeurs verdwijnt, maar de OV-chipkaart blijft bestaan. Afbetaling van de schuld gaat pas in wanneer de student in kwestie een baan heeft op minimumloon. In het voorstel werd gesproken over beginnen met afbetaling op bijstandsniveau.

 

Beloofd is beloofd: in januarizegde Halbe Zijlstra toe in maart met conclusies te komen uit onderzoek naar deeltijdstudies, die onevenredig hard getroffen worden door de langstudeerboete. Op de valreep voor het eind van de maand zijn die conclusies er dan. Deeltijdstudenten gaan vanaf 2017 hun gehele studie zelf betalen, als het aan de staatssecretaris ligt. Zijlstra wil de staat niet langer mee laten betalen aan het faciliteren van studies voor mensen die naast hun werk of gezin willen doorstuderen. Alleen opleidingen op het gebied van zorg, onderwijs en bepaalde technische studies zullen via een beperkt aantal beurzen uitgezonderd worden van de maatregel. Studentenorganisaties ISO en LSVb zijn fel tegen het voorstel van Halbe, dat morgen in de ministerraad wordt besproken. De Hbo-raad heeft aangegeven zelfs bang te zijn dat deeltijdopleidingen zullen verdwijnen als gevolg van de subsidiestop. Update: Studentenorganisaties LSVb en ISO, de Onderwijsvakbond AOb en het CNV Onderwijs hebben in een gezamenlijke verklaring het voorstel van de staatssecretaris van Onderwijs als 'ondoordacht' bestempeld. Volgens LSVb-voorzitter Pascal ten Have worden er geen concrete acties gepland tegen de nieuwe maatregel. 'Het duurt nog zo' n vijf à zes jaar voordat de maatregel wordt doorgevoerd. In de tussentijd proberen we zoveel mogelijk overleg te plegen om de discussie actueel te houden.'

 

Nieuwe studenten moeten zich voor 1 mei 2014 inschrijven voor een studie, dat is bepaald in de pas aangenomen wet Kwaliteit in Verscheidenheid. Wanneer zij dat niet doen mag de opleiding besluiten de studenten niet toe te laten. Dat wordt het nieuwe toelatingsbeleid van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Met deze nieuwe regeling krijgen instellingen een grotere bevoegdheid: iedere instelling mag namelijk zelf bepalen in welk geval zij studenten na 1 mei nog toelaten. Er is nog niets bekend over het toelatingsbeleid van de Radboud Universiteit. Ook bepaalt de nieuwe wet dat studenten die zich op tijd aanmelden recht hebben op studiekeuzeactiviteiten. Je kunt dan denken aan een dagje meelopen of een proefstudeerdag. Aankomend studenten zijn verplicht aan deze activiteiten mee te doen wanneer de opleiding daar om vraagt. Puck van Tilburg van het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO): 'Wij vinden het positief dat de aanmelddatum wordt vervroegd, daardoor kunnen studenten langer nadenken over hun studiekeuze. Opleidingen worden namelijk verplicht om studiekeuze-activiteiten aan te bieden voor iedereen die zich voor 1 mei heeft ingeschreven. Wel is de voorlichting hier over erg belangrijk, daar zijn wij ook mee bezig. In oktober krijgen in ieder geval alle aankomend studenten een brief vanuit het ministerie.' Switchen na 1 mei van studie is nog mogelijk: nieuwe studenten hebben tot 1 september de mogelijkheid om van studiekeuze te veranderen.

 

Wat velen al hadden verwacht is uitgekomen. De VVD en PvdA zijn erover uit dat er een sociaal leenstelsel moet komen, zo bevestigen bronnen rond de kabinetsformatie aan de NOS. De basisbeurs wordt afgeschaft en tienduizenden studenten zullen een schuld moeten opbouwen om deel te nemen aan het hoger onderwijs. Het afschaffen van de langstudeerboete blijkt dus slechts een goedmakertje geweest voor een maatregel die studenten nog verder kaal plukt. In 2014 zou de maandelijkse gift van DUO worden afgeschaft. In tegenstelling tot wat bij de langstudeerboete wel het geval was worden de regels tijdens het spel niet veranderd. Het leenstelsel geldt alleen voor nieuwe studenten, de huidige lichting studenten blijft het onheil bespaard. Of er een tegemoetkoming gaat komen voor studenten met arme ouders, zoals onder andere de HBO-raad wil, is nog niet duidelijk. De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) zegt bij monde van vice-voorzitter Karlijn Ligtenberg 'superwoedend' te zijn over het sluwe spel van PvdA en VVD. Over de telefoon fulmineert Ligtenberg: 'Je gaat niet eerst mooie sier maken met het afschaffen van de langstudeerboete om daarna deze maatregel in te voeren. Dat voelt als een dolk in de rug. We zijn superwoedend, deze maatregel is slecht voor de toegankelijkheid van het onderwijs.' De vakbond zal zich beraden over verder te voeren acties. In een persbericht laat voorzitter van het Interstedelijk Student Overleg (ISO) Thijs van Reekum weten ook niet blij te zijn met het voorstel. Wel vindt ISO het redelijk dat de invoering per cohort wordt doorgevoerd. Van Reekum: 'De vraag is nu wat er gedaan wordt aan een structurele verhoging van de studieschuld met 13 duizend euro en wat dit voor gevolgen heeft voor de toegankelijkheid van het hoger onderwijs.' Er is volgens de organisatie visie nodig op wat er gebeurt met de restschulden van afgestudeerden die niet op tijd terug kunnen betalen.

 

Gisteren dienden Tweede Kamerleden Boris van der Ham (D66) en Anne-Wil Lucas (VVD) namens hun partijen een wetsvoorstel getiteld 'Collegegeldvrij besturen' in. In het voorstel wordt geregeld dat in de wet het ontvangen van een bestuursbeurs wordt losgekoppeld van het ingeschreven staan. Door middel van een contract met de onderwijsinstelling kan de student daarnaast tevens recht houden op bijvoorbeeld studentenhuisvesting. Zo kan de student naar hartelust deelnemen aan het studentenleven zonder formeel studievertraging op te lopen. Het wetsvoorstel kan rekenen op een kamermeerderheid. De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) reageert sceptisch, voorzitter Pascal ten Have: 'Ik vrees dat studenten met een beperking en studenten die door ziekte studievertraging oplopen de dupe worden, aangezien zij uit hetzelfde potje gecompenseerd worden.' De voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) Sebastiaan Hameleers betreurt dat het niet mogelijk is om te lenen tijdens een collegegeldvrij bestuursjaar: 'Ik roep de partijen op om aanvullend te kijken naar extra leenfaciliteiten voor studenten die dat nodig hebben'. Voor de Nijmeegse student zal het voorstel in ieder geval niet opgaan, aangezien het hier verplicht is om tijdens een bestuursjaar een minimaal aantal studiepunten te halen. Om dat voor elkaar te krijgen zal de student toch ingeschreven moeten staan. Ook voor de studenten van andere universiteiten is het maar zeer de vraag of het voorstel de beloofde voordelen brengt. Universiteiten mogen namelijk helemaal zelf weten of zij op basis van het voorstel een dergelijke regeling willen instellen en voor wie deze dan gaat gelden. Ondanks de nadelen zijn het ISO en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) enthousiast. Zo enthousiast zelfs dat het in de laatste alinea van het met D66 en VVD gedeelde persbericht niet meer gaat over collegegeldvrij besturen, maar 'collegeldvrij studeren'. Als daar een kamermeerderheid voor is, zijn we pas echt gelukkig.

 

De komst van de nieuwe studentenpartij De Vrije Student deed flink wat stof opwaaien. De door de JOVD opgerichte landelijke beweging wil op verschillende universiteiten, waaronder de RU, zetels verwerven in universiteitsraden. Hoog tijd om de eerste lijsttrekker van de studentenpartij te ondervragen.

Tekst: Evy van der Aa
Foto’s: Simone Both

Op het zonnige terras van het Cultuurcafé ontmoet ANS Caspar Safarlou (21), derdejaarsstudent Kunstmatige Intelligentie en de eerste lijsttrekker van De Vrije Student Nijmegen. De nieuwe partij doet in mei mee met de universitaire verkiezingen en hoopt zetels te verwerven binnen de Universitaire Studentenraad (USR). Niet alleen Nijmegen krijgt er een nieuwe studentenpartij bij: ook in Amsterdam en Rotterdam duikt de club op, die er soms opvallende standpunten op nahoudt. In een opinieartikel in het NRC Handelsblad lieten de lijsttrekkers van Amsterdam, Rotterdam en Nijmegen weten tegen De Nieuwe Universiteit te zijn en De Vrije Student Amsterdam pleitte voor het afschaffen van bestuursbeurzen. Of de Nijmeegse tak ook voor deze afschaffing is, weet Safarlou nog niet. De beurzenkwestie wordt behandeld in Amsterdam en nog niet in Nijmegen, waardoor er hier nog geen standpunt over is gevormd. ANS spreekt de kersverse lijsttrekker over de plannen van De Vrije Student, de wenselijkheid van politieke partijen in de USR en de verwachtingen van de verkiezingen in mei.

Waar staat De Vrije Student voor?
‘De Vrije Student staat voor vrij studeren, voor vrij onderwijs. We willen een aparte visie geven op onderwijs, die losstaat van anderen. Die visie is er vooral op gericht om geld bij studenten te houden. Door de invoering van het leenstelsel komt een miljard euro vrij voor onderwijs, in ruil daarvoor krijgt de medezeggenschap instemming op de begroting. Vanuit de landelijke stichting krijgt De Vrije Student trainingen waardoor we de kuitenbijters kunnen zijn bij het College van Bestuur. Hierdoor kunnen we ervoor zorgen dat het extra geld niet zomaar ergens naartoe gaat, maar echt bij studenten terecht komt. Daarnaast heeft De Vrije Student een landelijk netwerk, waardoor we kunnen kijken naar succesverhalen van andere universiteiten.’

Waarom hebben jullie een nieuwe partij opgericht?
‘We voegen een duidelijk landelijk netwerk toe, een nieuwe infrastructuur met een duidelijke club die daarbij staat. We zijn daarnaast niet bang om de confrontatie aan te gaan en dat is iets wat we nog helemaal niet hebben gezien.’

Zijn concurrenten AKKUraatd en asap dan bang voor de confrontatie?
‘De twee partijen werken veel te makkelijk samen. Bij de wijziging van de judiciaregeling gaven de partijen makkelijk toe en werd ineens ingeleverd. Dat is gek omdat daadwerkelijk de hele medezeggenschap summa cum laude en bene meritum wilde behouden en in het huidige voorstel blijft alleen summa cum laude bestaan.’

In het gezamenlijke voorstel van de faculteiten hebben zij zelf aangegeven dat bene meritum niet hoeft te blijven bestaan.
‘Dat moet ik misschien dan verder uitzoeken. Ik vind het judicium bene meritum een mooi onderdeel van de identiteit van de RU.’

Worden jullie de partij die constant tegen de stroom ingaat?
‘Nee, nu zetten we vooral onze punten scherp neer. We begrijpen namelijk ook wel dat we in een later stadium moeten samenwerken, maar we zijn niet bang voor een confrontatie.’

Jullie belangrijkste punt is dat er meer geld aan onderwijs moet worden besteed. Waar vinden jullie dat de RU nu te veel geld aan uitgeeft?
‘Vorige week is het toneelstuk van De Verleiders naar de RU gehaald en dat was gratis voor studenten. Daarvan denk ik dan: "Moet dit nou?". Daarnaast hoeft de universiteit wat ons betreft ook geen geld over de balk te smijten om groene stroom op de campus te krijgen. Studenten komen hier om te studeren, dus moet het geld uitgegeven worden aan kwalitatief goed onderwijs.’

Dat De Verleiders naar Nijmegen zijn gekomen, is een incidentele uitgave. Kun je nog een ander voorbeeld noemen?
‘Ik kan zo snel niet op een ander voorbeeld komen, dat weet ik niet meer. Daarnaast lijkt het geen incident.’

Waar mag volgens jullie dan meer geld naartoe?
‘We zouden dat geld graag investeren in studiecoaches die studenten individueel begeleiden tijdens hun studie. Ook kan dat geld gaan naar internationalisering door academische netwerken als Coursera of EdX, waar je als student vakken kunt volgen van topuniversiteiten zoals Harvard en Stanford. Je kunt ook online tentamens maken en dat zou hier op de RU kunnen meetellen voor studiepunten. Daarnaast zou de universiteit meer mogen uitgeven aan bijvoorbeeld Capita Selecta, dat hebben we bij Kunstmatige Intelligentie al. Dan geef je bij een docent aan waarover je een vak zou willen volgen en de docent faciliteert je daar dan in door stof op te geven, een tentamen te maken en studiepunten toe te kennen. We willen dus onderwijs op maat en dit faciliteren met originele ideeën.’

Je noemde net als belangrijk pluspunt jullie landelijke netwerk. De USR is lid van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), dat ook medezeggenschapstrainingen en een landelijk platform biedt. Voegen jullie daar nog wel iets toe?
‘We krijgen niet alleen trainingen, maar wisselen ook ideeën uit, waardoor we duidelijk iets toevoegen. Ik zit niet bij het overleg, maar ik zie die uitwisseling van gedachten niet. Ideeën zoals Coursera en EdX borrelen bijvoorbeeld bij ons op, maar daar horen we nu niets van.’

ISO doet dat ook.
‘Die ideeën kan ik nergens terugvinden.’  De Vrije Student is ontstaan vanuit de JOVD, de jeugdafdeling van de landelijke politieke partij de VVD. Volgens Safarlou is De Vrije Student geen satelliet van de JOVD: ‘Het enige dat de JOVD doet is ons een zetje geven, een infrastructuur bieden voor een landelijk netwerk en trainingen geven, zodat we daarna op onszelf kunnen functioneren. We zijn volledig politiek onafhankelijk en jullie mogen van mij verwachten dat ik ervoor ga zorgen dat dat zo is.’ De Nijmeegse student hoeft volgens de lijsttrekker dus niet bang te zijn dat de JOVD stiekem de lijn van universiteiten gaat bepalen. De twee lijken echter toch sterk verbonden doordat de site van De Vrije Student aan die van de JOVD is gekoppeld en er eerst naar Den Haag moet worden gebeld om een afspraak met Safarlou te maken.

Is het wenselijk dat politieke partijen een vinger in de pap krijgen in het besturen van universiteiten via de medezeggenschap?
‘Dat maakt niet uit, omdat universiteitsbeleid los staat van wat er landelijk gebeurt. Wat zou een politieke partij in de USR moeten doen? Pleiten voor een bepaald standpunt over de Israël en Palestina-kwestie? Het is daarom belangrijk dat we een onafhankelijke partij worden, maar daarvoor moet eerst de landelijke beweging worden vormgegeven. Daar zijn we nu mee bezig. Daarnaast hebben zich bij De Vrije Student ook studenten aangesloten die zichzelf niet identificeren als liberaal, maar toch bij ons willen horen. Onze onderwijsvisie – dat de student centraal moet staan in het onderwijs – zien we ook terug bij andere politieke stromingen. Ook is er helemaal geen sprake van liberaal of socialistisch universiteitsbeleid. De media en andere partijen willen De Vrije Student framen als liberaal, maar dat willen we niet en zo is het niet.’

Tot slot, hoe schatten jullie je kansen in met de verkiezingen?
‘We denken dat er in Nijmegen behoefte is aan een nieuwe partij met een onderwijsvisie. We denken daarom sowieso volgend jaar deel uit te maken van de USR. De meeste nieuwe partijen binnen de USR krijgen meteen een of twee zetels. Wij willen ons door de landelijke aandacht en ons netwerk richten op drie zetels.’

 

In de ochtend van 21 mei begint in Den Haag het proces dat een einde moet maken aan de onzekerheid rondom de langstudeerboete. In een gezamenlijk persbericht kondigen de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) de eerste zitting aan van de rechtszaak die de organisaties tegen de Nederlandse staat aanspanden aan. In het proces moet duidelijk worden of het invoeren van de langstudeerboete onrechtmatig is. Omdat de boete van 3063 euro op 1 september onmiddellijk in zou gaan 'worden de spelregels veranderd tijdens het spel,' aldus LKvV-voorzitter Jan Boers. Niet alleen de reguliere student krijgt ermee te maken, vooral deeltijdstudenten worden getroffen door de maatregel. LSVb-voorzitter Pascal ten Have: 'Zij doen per definitie langer over hun studie. Het is dus ten onrechte dat zij geconfronteerd worden met een boete tegen zogenaamde langstudeerders.' Wat de uitkomst van de rechtszaak gaat zijn is nog zeer onduidelijk, maar de advocaten van kantoor Stibbe die de zaak namens de studentenorganisaties voeren lijken erin te geloven. Sebastiaan Hameleers, voorzitter van het ISO, is in ieder geval blij dat 'de rechter nu binnen afzienbare termijn duidelijkheid zal scheppen in deze langslepende zaak'.

 

Handig voor aankomende eerstejaars: op een site alle belangrijke feiten en cijfers op een rij over de opleidingen die universiteiten in Nederland aanbieden. 'Studie in cijfers' is een studiebijsluiter waarin bepaalde belangrijke aspecten van een opleiding staan - zoals de kansen op de arbeidsmarkt en het aantal studenten en college-uren. Dit objectieve vergelijkingsmiddel was er al voor de meeste HBO-opleidingen, en is nu door Studiekeuze123 in samenwerking met de universiteiten ook voor aankomend WO-studenten beschikbaar. Leuk voor aankomend studenten, maar ook voor anderen. Het is nu bijvoorbeeld makkelijk te zien dat in Nijmegen het percentage studenten dat in vier jaar zijn Geneeskunde-bachelor haalt, negen punten hoger is dan het landelijk gemiddelde. In de studiebijsluiters zijn redenen genoeg te vinden om trots te zijn op je opleiding of lekker te klagen over hoge aantallen college-uren.

 

Een groot aantal studenten is niet te spreken over het functioneren van de sites waar studentenzaken worden geregeld. Het 1V Jongerenpanel van EenVandaag voerde in samenwerking met de LSVb en het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) een onderzoek uit onder bijna tweeduizend studenten. Hieruit blijkt dat de sites van Studielink en DUO door 41 respectievelijk 37 procent van de ondervraagden als slecht worden beoordeeld. Dit grote aantal is niet verwonderlijk: 31 procent van de studenten geeft aan al eens in de problemen te zijn gekomen. De moeilijkheden variëren van problemen met de inschrijving tot laat geleverde OV-chipkaarten. Een student vertelt op de site van het 1V Jongerenpanel hoe hij door een afwijkend huisnummer in de gemeentelijke basisadministratie inmiddels zo'n 1200 euro is misgelopen. Wellicht zouden de problemen opgevangen kunnen worden door het onderbrengen van studentenzaken bij een enkele instantie. Zo'n maatregel krijgt de voorkeur van 78 procent van de ondervraagden.

 

Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) vreest dat de student zijn rechten niet kent. Uit onderzoek dat namens het ministerie onder studenten werd afgenomen door Panteia blijkt dat 60 procent van de studenten die overwoog een klacht in te dienen, dit niet heeft gedaan vanwege gebrek aan vertrouwen in het rechtssysteem. Ruim de helft van de participanten vindt het onduidelijk hoe je een juridische klacht moet indienen over onderwijsinstanties en 28 procent kreeg geen antwoord toen ze daarover om informatie vroegen. Daarnaast kreeg een derde van de ondervraagde studenten geen ontvangstbevestiging van hun klacht. Deze gegevens zijn schokkend volgens ISO, vooral omdat in 2010 in de wet Versterking besturing juist een verbetering van de rechtsbescherming van de student was beloofd. Ruud Nauts, voorzitter van ISO, hoopt dat dit probleem serieus wordt genomen. 'We willen dat er goed naar de naleving van de wet wordt gekeken, zodat er een duidelijke plek is waar studenten met hun juridische klachten heen kunnen en zodat alle ontvangstbevestigingen worden geregeld. Het belangrijkste is echter dat er een groter onderzoek wordt uitgevoerd onder alle studenten om te kijken hoeveel van hen op de hoogte zijn van het rechtssysteem.' Om te bepalen of de problemen echt leven onder zo'n groot percentage studenten is meer onderzoek nodig. In dit onderzoek door Panteia zijn namelijk slechts 157 hbo'ers en wo'ers ondervraagd. Eerst werden er 32 geworven binnen studentenvakbonden, later is vanuit het ministerie een panel opgezet om te zorgen dat het aantal groot genoeg werd voor een fatsoenlijke kwantitatieve analyse.

 

Gistermiddag trapte het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) de landelijke campagne 'Wie betaalt de rekening?' af op de campus van de TU Delft. Het ISO onthulde samen met de universiteit en vakcentrale MHP de Nationale Studieschuld Teller. Deze teller zal de komende week vanaf het bedrag van 5.800.000.000 euro (de totale nationale studieschuld op dit moment) 17 euro per seconde oplopen - dat is volgens het ISO het bedrag dat er per seconde aan studieschuld bijkomt. Met de teller wil het ISO de hoge studieschuld onder studenten zichtbaar maken. Door alle maatregelen van Zijlstra, zoals de langstudeerboete en het afschaffen van de basisbeurs in de master, zal de schuld snel veel hoger worden en daartegen protesteert het ISO. De organisatie is van mening dat het eenzijdig verhogen van de rekening van studenten niet langer door kan gaan en waarschuwt voor de toenemende ontoegankelijkheid van het hoger onderwijs. Daarom roept zij op tot actie. In de week van 19 t/m 23 maart organiseren het ISO, de LSVb en diverse lidorganisaties acties. Zo zal AKKU op 20 maart een demonstratie in Nijmegen houden. De petitie tegen de hoge studieschuld kan hier worden getekend, meepraten kan hier.

 

Het bericht over diplomafraude aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA) dat De Telegraafafgelopen zaterdag naar buiten bracht, is onterecht. Dat stelt het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) in een persbericht dat zij dit weekend naar buiten bracht. Minstens zestig docenten van de grootste opleidingen aan de HvA, Economie en Management, zegden onlangs het vertrouwen in het bestuur op. Aan de instelling zou een angstcultuur heersen en managers zouden docenten onder druk zetten om studenten te laten slagen, ook al haalden zij niet het vereiste niveau. Het voortbestaan van een aantal opleidingen zou in gevaar zijn, omdat de kwaliteit onder druk staat. In een brief die 53 docenten van de International Business School aan het management stuurden, worden de problemen tussen management en docenten aangekaart. Op basis van deze brief bracht De Telegraaf het bericht over diplomafraude naar buiten. Het ISO stelt echter geen aanwijzingen te hebben van diplomafraude: ‘De kwaliteit staat weliswaar onder druk, maar er is geen enkele reden om aan te nemen dat er ongeldige diploma’s zijn verstrekt,’ stelt de organisatie. Daarnaast roept ze de media op ‘zorgvuldig met het imago van onderwijsinstellingen om te gaan. Vertrouwen is snel geschaad, maar het herstel vraagt vaak een lange adem.’

 

Volgens studentenorganisaties regent het klachten over het opzeggen van de het studentenreisproduct. Naast het stopzetten van hun studiefinanciering moeten studenten ook nog langs een oplaadpunt om daar hun reisproduct van de ov-jaarkaart te laten verwijderen. Dat is echter voor velen onbekend of onduidelijk. Onwetendheid komt je in dit geval duur te staan: sinds december wordt er 97 euro bij je staatsschuld opgeteld voor elke halve maand die je te laat opzegt. Sinds 1 januari is het recht op gratis reizen flink ingeperkt door de regering. Alleen voor de duur van de studiefinanciering en het eerste jaar van de leenfase hebben de studenten recht op gratis reizen. Meer dan 30.000 studenten raakten hierdoor hun reisproduct kwijt, velen waren volgens de studentenorganisaties niet op de hoogte. Jammer van die boete, maar is het niet gewoon de eigen verantwoordelijkheid van de student om die kaart stop te zetten? 'Ja', zegt Kai Heijneman, voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond, 'maar je maakt het de student wel moeilijk doordat je het dubbel moet stopzetten. Bovendien is het wel flauw om die hun kaart via de ene weg netjes hebben stopgezet te beboeten, omdat ze niet op de hoogte zijn van een tweede handeling.' Een boete geven is volgens de studentenvertegenwoordiger dan ook onnodig. 'Als je je reisrecht stopzet kun je niet eens meer reizen met die OV-kaart, 97 euro boete is dan wel buitensporig hoog.'

 

`De langstudeerboete is niet in strijd met de wet', zo oordeelde rechter Hans Hofhuis vandaag in de rechtszaakdie de studentenorganisaties ISO, LSVb en LKvV tegen de Nederlandse Staat aanspanden. Hun belangrijkste argument, namelijk dat tijdens het spel de regels niet mogen worden gewijzigd, werd van de tafel geveegd door Hofhuis. Hij stelt dat dit nergens in de wet is opgenomen en dat de studenten hadden kunnen vermoeden dat hun collegegeld tijdens hun studie aan verandering onderhevig is. Hun beroep op het rechtszekerheidbeginsel werd dus ontkracht. De rechter ontkent dat de Halbeheffing de toegang tot het onderwijs blokkeert. Hij acht het niet bewezen dat lagere klassen nu worden uitgesloten om te gaan studeren. Voor deeltijdstudenten die zich voor 1 februari 2011 hebben ingeschreven wordt een uitzondering gemaakt, voor hen komt er een bijzondere overgangsregeling. Omdat zij een grotere kans hebben op uitloop, mogen ze niet op dezelfde manier worden behandeld als voltijdstudenten. Ondanks dit kleine succes voor de deeltijdstudenten is de teleurstelling voor de studentenorganisaties groot. 'Gelukkig neemt het draagvlak voor de langstudeerboete in de politiek af', aldus Kai Heijneman, voorzitter LSVb. De drie organisaties roepen de politieke partijen opde maatregel alsnog volledig terug te draaien.

 

De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) is een petitie gestart tegen de op handen zijnde bezuinigingsmaatregelen op het hoger onderwijs. Wie zich niet kan vereenzelvigen met de plannen van Halbe heeft hier de mogelijkheid zich op de namenlijst te zetten. De handtekeningenactie, onderdeel van een voorlichtingsactie van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) en de LSVb, kan dienen als extra wapen van de oppositiepartijen in de Tweede Kamer. 'Met de petitie kunnen we studenten voorlichten en hebben ze meteen de kans zich tegen de maatregelen uit te spreken. We hopen op ten minste duizend namen', aldus LSVb-voorzitter Pascal ten Have. Dat aantal is reëel: de teller is inmiddels de zeshonderd gepasseerd, de enkelingen die zichzelf meerdere malen op de lijst hebben gezet meegerekend. Een tegenvaller voor de vakbond is dat het ISO de petitie vooralsnog niet wil ondertekenen. De organisatie kan zich niet vinden in het standpunt van de LSVb omtrent de financiering in de masterfase. Voorzitter Sebastiaan Hameleers: 'Op 9 december hebben we een algemene vergadering en nemen we stelling in.' De studentenvakbonden zullen de komende maand vaker van zich laten horen. Rond Sinterklaas start AKKU met een grootschalige voorlichtingsactie op de RU.

 

Volgens ROOD, jong in de SP verkoopt Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, lulkoek over het leenstelsel. Vandaag deelt de jongerenpartij daarom lulkoekjes uit voor de hoorzitting over het leenstelsel, die om 15.00 begint in Den Haag. Merel Stoop, voorzitter van ROOD, vindt het schuldenstelsel niets meer dan een kille bezuiniging op studenten. 'Er moet zeker meer geld uitgegeven worden aan onderwijs, maar haal dat ergens anders vandaan. Op deze manier is het een studienekschot voor veel jongeren.' Tijdens de hoorzitting van vandaag vinden rondetafelgesprekken plaats waarin deskundigen en belanghebbenden samenkomen om het wetsvoorstel voor een leenstelsel te bespreken. Aart Claassens, penningmeester van het Interstedelijk Studenten Overleg, en Tom Hoven, voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond, zullen namens de studenten aanschuiven.